Αγία Γραφή

Ο Θεός στην Αγία Γραφή λέγει όλα όσα χρειάζονται να πει στους ανθρώπους.

Μνημόνευση

Η μνημόνευση των αγαπημένων μας, είτε στη ζωή είναι είτε έχουν αφήσει τον κόσμο αυτόν, αποτελεί έκφραση αγάπης και σεβασμού προς τους δικούς μας.

Συναξαριστής

Πνευματική Κληρονομιά: Συναξαριστής Ορθοδόξου Πίστεως.

Ιερά Μονή Αγίου Παύλου - Άγιον Όρος

Οι αιώνιοι τοίχοι της μονής αναδεικνύουν την αρχαιότητα και την πνευματική αξία του τόπου

Στους δυτικούς πρόποδες του Άθω, κοντά στην Ιερά Μονή Διονυσίου, μέσα σε μία χαράδρα δεσπόζει η Ιερά Μονή Αγίου Παύλου, η ο οποία ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα.

Το μοναστήρι είναι το νοτιότερο που συναντούμε στην δυτική πλευρά της αθωνικής χερσονήσου και ο προσκυνητής φτάνει σε αυτό μετά από 20 λεπτά πεζοπορίας από τον αρσανά.

Η Ιερά Μονή Αγίου Παύλου είναι χτισμένη σε βραχώδη περιοχή και γι’ αυτό η επέκτασή της έχει γίνει σε ύψος.

Το μοναστήρι πανηγυρίζει στις 2 Φλεβάρη προς τιμήν της Υπαπαντής του Κυρίου μας και βρίσκεται ιεραρχικά στην 14η θέση μεταξύ των 20 μονών του Αγίου Όρους, αμέσως μετά την Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας.

Στην Μονή Αγίου Παύλου υπάγονται δύο σκήτες η «Ιερά Σκήτη των Εισοδίων της Θεοτόκου» ή αλλιώς «Νέα Σκήτη» και η ρουμανική «Ιερά Σκήτη Αγίου Δημητρίου» ή αλλιώς «Σκήτη του Λάκκου», καθώς επίσης και τρία κελιά στις Καρυές.

Η Μονή Αγίου Παύλου επέστρεψε στην κοινοβιακή λειτουργία το 1839 με Σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου ΣΤ΄ και ηγούμενός της σήμερα είναι ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος.

Η ιστορία της Μονής Αγίου Παύλου έχει αρκετές ομοιότητες με αυτή των υπόλοιπων μοναστηριών του Αγίου Όρους.

Δοκιμάστηκε σκληρά από λεηλασίες, πειρατικές επιθέσεις, βαριά φορολογία από Τούρκους και από ουκ ολίγες φυσικές καταστροφές.

Η παράδοση θέλει την μονή να ιδρύεται στα τέλη του 10ου αιώνα από τον Όσιο Παύλο τον Ξηροποταμίτη που ήταν σύγχρονος του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη και είχε επίσης ιδρύσει την Ιερά Μονή Ξηροποτάμου.

Ο Όσιος Παύλος αφού έχτισε την Ιερά Μονή Ξηροποτάμου και την προίκισε με πολλά Άγια Λείψανα, κειμήλια και κτήματα θέλησε να αποσυρθεί από το μοναστήρι και να απομονωθεί.

Έτσι προς το τέλος της ζωής του αποτραβήχτηκε και εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό κελί στους δυτικούς πρόποδες του Άθωνα, όπου υπήρχαν τα ερείπια της αρχαίας μονής των Εισοδίων της Θεοτόκου. Το κελί αυτό εξελίχθηκε σταδιακά στην Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου.

Στις αρχές του 14ου αιώνα το μοναστήρι καταστράφηκε ολοσχερώς από Καταλανούς μισθοφόρους με αποτέλεσμα το 1329 να ερημωθεί και να υποβιβαστεί σε κελί εξαρτημένο από την Μονή Ξηροποτάμου, χάνοντας τον τίτλο της κυρίαρχης μονής.

Περί το 1370 η μονή παραχωρήθηκε σε δύο άρχοντες σερβικής καταγωγής τον Γεράσιμο Ραδόνια και τον Αντώνιο Παγάση.

Οι δύο άντρες με σκληρή προσωπική εργασία και φροντίδα την ανοικοδόμησαν και κατάφεραν να την αναβαθμίσουν και πάλι σε κυρίαρχη μονή.

Ανάμεσα στους βασικούς ευεργέτες της Μονής Αγίου Παύλου ήταν οι Παλαιολόγοι αυτοκράτορες Ιωάννης Ζ΄ και Ιωάννης Η΄.

Ευεργέτες υπήρξαν επίσης πολλοί ηγεμόνες της Σερβίας όπως ο Ραδοσθλάβος Γκιούρ, ο βασιλιάς Λάζαρος και ο Γεώργιος Βράνκοβιτς.

Αργότερα στην ανασυγκρότηση συνέβαλαν και κάποιοι Τσάροι της Ρωσίας.

Στην χιλιόχρονη ιστορία της Μονής Αγίου Παύλου, από τους σημαντικότερους ίσως ευεργέτες θεωρείται η χριστιανή Πριγκίπισσα Μάρω, σύζυγος του Οθωμανού Σουλτάνου Μουράτ Β΄, μητριά του μελλοντικού πορθητή της Κωνσταντινούπολης, Μωάμεθ Β΄ και κόρη του Γεώργιου Βράνκοβιτς.

Η Μάρω μετά το θάνατο του Μουράτ Β΄ φρόντιζε ιδιαίτερα τις αγαπημένες της μονές του Αγίου Όρους, την Χιλανδαρίου και την Αγίου Παύλου. Προίκισε την Μονή Αγίου Παύλου με κειμήλια, χρήματα, κτήματα και μετόχια.

Η ιδιαίτερη εύνοια της Μάρως προς τη Μονή Αγίου Παύλου αποδίδεται στη χριστιανική της πίστη την οποία κράτησε, αλλά και στη συμπάθειά προς τους συμπατριώτες της Σέρβους μοναχούς που πολλές φορές υπερτερούσαν αριθμητικά των Ελλήνων.

Επίσης είχε συναισθηματικούς δεσμούς με το μοναστήρι αφού ο πατέρας της είχε χτίσει ένα μεγάλο μέρος του αλλά και το τότε Καθολικό.

Στην πιο σύγχρονη ιστορία της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου πολλές φυσικές καταστροφές επιδείνωσαν την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση εξαιτίας της ελληνικής επανάστασης του 1821.

Το 1902 το μοναστήρι επλήγη από καταστροφική πυρκαγιά, το 1907 από δυνατό σεισμό και τέλος το 1911 από μεγάλη πλημμύρα.

Την περίοδο του 20ου αιώνα από το μοναστήρι βγήκαν πολλοί ιεράρχες της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας. Για 5 χρόνια την ευθύνη του πνευματικού της μονής είχε αναλάβει ο γνωστός σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο Ρώσος γέροντας αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος Σαχάρωφ.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο γεγονός στην σύγχρονη ιστορία του Άθω, όπου πνευματικός ελληνικού μοναστηριού έγινε Ρώσος μοναχός.

Ο Σωφρόνιος Σαχάρωφ θεωρείται από την ορθόδοξη παράδοση ως ένας από τους χαρισματικότερους μοναχούς του 20ου αιώνα.

Στις 27 Νοεμβρίου του 2019 το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τον ενέγραψε στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

Το πρώτο Καθολικό της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου χρονολογείται τον 11ο αιώνα προς τιμήν της Παναγίας.

Το 1447 ανεγέρθη νέο Καθολικό στη μικρή αυλή της μονής με την χρηματοδότηση του ηγεμόνα της Σερβίας Βράνκοβιτς προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου.

Το σημερινό Καθολικό θεμελιώθηκε το 1816 από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριο Ε΄ και είναι ένα από τα νεότερα Καθολικά των μοναστηριών του Αγίου Όρους.

Ολοκληρώθηκε μεταξύ των ετών 1839-1844 με την φροντίδα και την συνδρομή του Σωφρονίου Καλλιγά.

Ακολουθεί τον αγιορείτικο ρυθμό του Καθολικού της Μεγίστης Λαύρας και είναι αφιερωμένο στο όνομα της Υπαπαντής.

Το εικονοστάσιο είναι μαρμάρινο και φιλοτεχνημένο το 1901 από τον Ιωάννη Λυρίτη μαρμαρογλύπτη από την Τήνο. Το Καθολικό σήμερα δεν είναι αγιογραφημένο.

Ο διάκοσμος του συμπληρώνεται από έξι ορειχάλκινα μανουάλια και από έναν κεντρικό πολυέλαιο που κατασκευάστηκε στην Δρέσδη το 1669.

Στη Μονή Αγίου Παύλου δεν υπάρχει η Φιάλη αγιασμού με τη μορφή που τη συναντάμε στα περισσότερα μοναστήρια του Αγίου Όρους.

Η Τράπεζα της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου διαμορφώθηκε το 1820 όμως κάηκε στην καταστροφική πυρκαγιά του 1902.

Ανακαινίσθηκε στον ίδιο χώρο με την σημερινή της μορφή, δεν έχει όμως τοιχογραφίες. Το δάπεδο όπως και τα τραπέζια της είναι μαρμάρινα.

Στην Μονή Αγίου Παύλου υπάρχουν 12 παρεκκλήσια από τα οποία τα δύο σημαντικότερα είναι του Αγίου Παύλου και του Αγίου Γεωργίου.

Το τελευταίο είναι διακοσμημένο με τοιχογραφίες του 1555.

Από τα πολλά Κειμήλια που έχει στην κατοχή της η Μονή Αγίου Παύλου ξεχωρίζει το τεμάχιο Τιμίου Ξύλου από τον ζωηφόρο Σταυρό του Κυρίου μας, δώρο του βυζαντινού αυτοκράτορα Ρωμανού του Λεκαπηνού αλλά και ο Σταυρός του Αγίου Παύλου του Κτήτορα της μονής.

Αδιαμφισβήτητα όμως το πολυτιμότερο κειμήλιο είναι οι ασημένιες θήκες με τα Τίμια Δώρα, που προσέφεραν οι τρεις Μάγοι στον Χριστό στην Βηθλεέμ.

Τα Τίμια Δώρα που ήταν χρυσός, λίβανος και σμύρνα, ήταν μια ευγενική προσφορά από την χριστιανή σουλτάνα Μάρω που αναφέρθηκε παραπάνω.

Βρίσκονται στην μονή από το 1470, όταν η Μάρω τα έφερε από την Κωνσταντινούπολη, μετά την άλωση, που είχαν πέσει στα χέρια των Οθωμανών ως λάφυρα.

Στην Κωνσταντινούπολη φυλάσσονταν για περίπου μία χιλιετία και είχαν μεταφερθεί εκεί από το Ιεροσόλυμα το 404 μ.Χ.

Η παράδοση θέλει την Μάρω να φέρνει μόνη της στην Μονή Αγίου Παύλου τα Τίμια Δώρα.

Ενώ ανέβαινε από την παραλία στο μοναστήρι, κάπου στα μισά της διαδρομής, άκουσε μία φωνή να της λέει «Μάρω μην προχωρείς.

Στο μοναστήρι κατοικούν μοναχοί, εσύ όμως είσαι γυναίκα». Αμέσως η Μάρω παρέδωσε τα Τίμια Δώρα στον ηγούμενο και επέστρεψε στο πλοίο.

Στο σημείο που ακούστηκε η φωνή χτίστηκε το λεγόμενο «Προσκυνητάρι της Μάρως» ως ανάμνηση του γεγονότος.

Στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου θησαυρίζονται τα Ιερά Λείψανα πολλών αγίων όπως του μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του τροπαιοφόρου, της Αγίας Φεβρωνίας, του αγίου νεομάρτυρος Χαραλάμπους, των Τριών Ιεραρχών, μέρος από την κνήμη του Μεγάλου Βασιλείου, ολόκληρος ο μηρός του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου εν αφθαρσία, ο βραχίονας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, η κάρα της Αγίας μάρτυρος Αγάθης, η κλείδα του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως και άλλα.

Ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα κειμήλια του μοναστηριού είναι το μέρος της κάρας του Αγίου μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος.

Στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου ο επισκέπτης μπορεί να προσκυνήσει πολλές εικόνες ανάμεσα στις οποίες μία εικόνα του Αγίου Γεωργίου και 5 εικόνες της Θεοτόκου του 9ου αιώνα.

Από τις 5 αυτές εικόνες οι σημαντικότερες είναι η Παναγία η «Μυροβλύτισσα» που είναι και η εφέστιος εικόνα της μονής και η Παναγία «Καθρέφτης».

Η εικόνα «Καθρέφτης» σύμφωνα με την παράδοση είναι δώρο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας της Αυγούστας η οποία την περίοδο της εικονομαχίας την έκρυβε κάτω από έναν μεγάλο προσωπικό καθρέφτη και την προσκυνούσε στα κρυφά.

Όταν οι εικονομάχοι πήραν είδηση το γεγονός κατάσχεσαν την εικόνα και την έριξαν στην φωτιά αλλά θαυματουργικώς δεν κάηκε. Όντως στο πίσω μέρος της θαυματουργής εικόνας αποκαλύφθηκαν ίχνη καψίματος.

Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα κειμήλια της μονής αλλά και του Αγίου Όρους.

Οι ειδικοί συγκαταλέγουν χρονικά την Παναγία του «Καθρέπτη» ως την τρίτη αρχαιότερη εικόνα στο Άγιο Όρος, μετά την Παναγία του «Ακαθίστου» της Μονής Διονυσίου που είναι πολύ πρώιμη και την Παναγία την «Πορταΐτισσα» της Μονής Ιβήρων.

Η βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου αν και κάηκε το 1902 έχει ακόμη σπουδαία χειρόγραφα και έντυπα βιβλία τα οποία διέσωσαν από την μανία της φωτιάς με κίνδυνο της ζωής τους οι μοναχοί.

Σήμερα η βιβλιοθήκη βρίσκεται στον δεύτερο όροφο της νοτιοανατολικής πτέρυγας του μοναστηριού και περιλαμβάνει περίπου 500 χειρόγραφα, σχεδόν 20.000 έντυπα βιβλία τυπωμένα τα περισσότερα μετά το 1900 και αρκετά έγγραφα όπως χρυσόβουλα και σιγίλλια.

Αξιόλογη είναι η συλλογή μουσικών χειρογράφων της μονής η οποία είναι μία από τις πλουσιότερες στο Άγιο Όρος με περίπου 100 χειρόγραφα.

Από τα πιο σημαντικά χειρόγραφα της βιβλιοθήκης είναι ένας περγαμηνός κώδικας 10ου ή 11ου αιώνα που στο σωζόμενο τμήμα του περιέχει τις Πράξεις των Αποστόλων συνοδευόμενες από σχόλια.

Τα μοναστηριακά προϊόντα από την Ιερά Μονή Αγίου Παύλου στο Άγιον Όρος είναι μια απόλαυση για τις αισθήσεις και την πνευματική ευεξία.

Τα κρασιά που φέρουν τη σφραγίδα τους με τον μοναδικό χαρακτήρα της περιοχής, τα αρωματικά βότανα που διατηρούν ανέπαφη τη φύση τους, τα εκλεκτά τρόφιμα που συνδυάζουν γεύση και παράδοση, τα αρωματικά θυμίαματα που ταξιδεύουν τον νου και την ψυχή, τα χειροποίητα κομποσχοίνια που μεταφέρουν ειρήνη και συγκέντρωση, και οι ενυδατικές κρέμες περιποίησης και τα αρωματικά σαπούνια που αγκαλιάζουν την επιδερμίδα με φροντίδα και φιλοξενία.

Κάθε προϊόν αποτελεί ένα ταξίδι στην πνευματική αρμονία και την αυθεντική ποιότητα.

Φαξ : 23770 23355

Τηλέφωνο : 23770 23741 

 E -mail : moni@agiou-pavlou.gr

visit@agiou-pavlou.gr

Η Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου στο Άγιον Όρος είναι σαν ένας φάρος πνευματικής σοφίας. Οι αιώνιοι τοίχοι της μονής αναδεικνύουν την αρχαιότητα και την πνευματική αξία του τόπου. Κάθε σκαλοπάτι οδηγεί σε μια περιπέτεια του πνεύματος και της σκέψης, δίνοντας ένα αίσθημα ηρεμίας και σύνδεσης με το παρελθόν.

Δείτε Επίσης

Ίσως σας Ενδιαφέρουν

A-
A
A+
Η προσβασιμότητα στον ιστό εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν εμπόδια που να εμποδίζουν την πρόσβαση σε ιστότοπους από άτομα με αναπηρίες ή περιορισμούς. Με σωστό σχεδιασμό, όλοι οι χρήστες απολαμβάνουν ίση πρόσβαση σε πληροφορίες και λειτουργίες.