Αγία Γραφή

Ο Θεός στην Αγία Γραφή λέγει όλα όσα χρειάζονται να πει στους ανθρώπους.

Μνημόνευση

Η μνημόνευση των αγαπημένων μας, είτε στη ζωή είναι είτε έχουν αφήσει τον κόσμο αυτόν, αποτελεί έκφραση αγάπης και σεβασμού προς τους δικούς μας.

Συναξαριστής

Πνευματική Κληρονομιά: Συναξαριστής Ορθοδόξου Πίστεως.

Ιερά Μονή Ξηροποτάμου - Άγιον Όρος

Όαση γαλήνης και πνευματικότητας, που καλύπτεται από το πέπλο της ιερότητας

Πεζοπορώντας για 45 λεπτά από την Δάφνη, το μεγαλύτερο λιμάνι του Αγίου Όρους, ο επισκέπτης μπορεί να φτάσει στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, η οποία είναι χτισμένη σε ένα καταπράσινο τοπίο σε απόσταση 200 μέτρα από την θάλασσα.

Το επιβλητικό μοναστηριακό συγκρότημα βρίσκεται μεταξύ των μονών Σίμωνος Πέτρας και Αγίου Παντελεήμονος, σε σημείο που άλλοτε βρισκόταν η αρχαία Χαραδρία.

Το όνομα του μοναστηριού προέκυψε από έναν παρακείμενο ξεροπόταμο που τον χειμώνα κατεβάζει με ορμή τα αγριεμένα νερά του.

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου ιδρύθηκε στα μέσα 10ου αιώνα την ίδια σχεδόν περίοδο με την Μονή Μεγίστης Λαύρας και είναι ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια, όχι μόνο του Αγίου Όρους, αλλά και της Ελλάδας.

Η μονή εορτάζει στις 9 Μαρτίου στην μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων και βρίσκεται στην 8η θέση της ιεραρχικής τάξης των 20 μοναστηριών του Αγίου Όρους.

Λειτουργεί με κοινοβιακό σύστημα από το 1981, με Σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Δημητρίου και ηγούμενος της μονής σήμερα είναι ο αρχιμανδρίτης Γέρων Ιωσήφ.

Η επίσημη ίδρυση της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου τοποθετείται στα μέσα του 10ου αιώνα, αφού αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο του 956 μ.Χ. στα χρόνια της βασιλείας του Κωνσταντίνου Ζ΄ Πορφυρογέννητου.

Υπάρχει όμως μία ατεκμηρίωτη προφορική παράδοση που τοποθετεί την ίδρυσή της μονής πολύ νωρίτερα, τον 5ο αιώνα, κατά την οποία οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες Μαρκιανός και η σύζυγός του Πουλχερία ίδρυσαν κάποιο μονύδριο στην θέση της σημερινής μονής και μνημονεύονται σαν πρώτοι κτίτορες της.

Όμως η επικρατέστερη εκδοχή είναι αυτή που θεωρεί ιδρυτή της Μονής Ξηροποτάμου τον μοναχό Παύλο τον Ξηροποταμηνό, ο οποίος ήταν σύγχρονος του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη, του ιδρυτή της Μονής Μεγίστης Λαύρας.

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου αρχικά είχε την ονομασία «Αγίου Νικηφόρου» και ο μοναχός Παύλος με βάση όλα τα γνωστά ιστορικά τεκμήρια, ήταν και ο ιδρυτής της σημερινής μονής Αγίου Παύλου.

Μέχρι και τον 13ο αιώνα το μοναστήρι θα ευημερήσει και θα αναπτυχθεί, όμως αργότερα θα βρεθεί αντιμέτωπο με πολλές οικονομικές δυσχέρειες εξαιτίας πειρατικών επιδρομών αλλά και της μεγάλης πυρκαγιάς του 1280.

Το μοναστήρι θα ανακαινισθεί με έξοδα του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου, ο οποίος θεωρείται και νέος κτίτορας. Αργότερα τον 14ο και 15ο αιώνα οι ηγεμόνες της Σερβίας θα διαθέσουν μεγάλη οικονομική βοήθεια για την ενίσχυση της μονής.

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, το 1507, ακόμη μία μεγάλη πυρκαγιά θα προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές.

Η ανέγερση της μονής αποδίδεται στον Σουλτάνο Σελίμ Α΄, βάσει ενός εγγράφου «Χάτι Σερίφ», το οποίο όμως σύμφωνα με κάποιους ερευνητές είναι πλαστό.

Η ανοικοδόμηση όμως μάλλον οφείλεται σε δωρεές του ηγεμόνα Ουγγροβλαχίας Αλέξανδρο Mirce, του ηγεμόνα Ιερεμία Movilia, και του πλούσιου Ναξιώτη Μισέρ Θεόφιλου. Νέες πυρκαγιές εκδηλώθηκαν το 1953 και το 1972, όμως το Ελληνικό


Κράτος βοήθησε στην αποκατάσταση των ζημιών. Σήμερα η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου σφύζει από ζωή και το οικοδομικό συγκρότημα εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική του.

Λόγω του ασταθούς εδάφους πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου αλλά και των συνεχόμενων καταστροφών από πυρκαγιές, τα κτίρια υπέστησαν σοβαρές βλάβες.

Το Καθολικό για παράδειγμα ανοικοδομήθηκε πολλές φορές μέσα στους αιώνες. Το σημερινό του κτίσμα θεμελιώθηκε το 1761 και τελείωσε το 1763 από τον λόγιο μοναχό Καισάριο Δαπόντε, ο οποίος σύλλεξε τα χρήματα ταξιδεύοντας στις παραδουνάβιες χώρες.

Το Καθολικό είναι αφιερωμένο στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες και τοιχογραφήθηκε το 1783 από τους Κωνσταντίνο, Αθανάσιο και Ναούμ που κατάγονταν από την Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου. Κάποιες από αυτές τις τοιχογραφίες διηγούνται σχεδόν ολόκληρο το βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννη.

Τέτοιες προφητικές τοιχογραφίες υπάρχουν και σε άλλα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Αυτές οι αγιορείτικες παραστάσεις καθιέρωσαν την Αποκάλυψη ως εικονογραφικό θέμα στην ορθόδοξη ζωγραφική.

Σπουδαίο έργο τέχνης αποτελεί και το ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο εικονοστάσιο. Η Τράπεζα χτίστηκε από τον ηγεμόνα Αλέξανδρο κατά τον 19ο αιώνα και έχει τοιχογραφίες του Σωφρόνιου και Νικηφόρου, που ήταν μοναχοί της Σκήτης Αγίας Άννης.

Η κάτοψη της Τράπεζας είναι σε σχήμα Τ. Η φιάλη αγιασμού είναι οκτακίονη και βρίσκεται δίπλα από το Καθολικό. Είναι κατασκευασμένη από χιακό ερυθρό μάρμαρο και χτίσθηκε περί το 1783 την περίοδο δηλαδή του μοναχού Δαπόντε.

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου έχει συνολικά 16 παρεκκλήσια. Από αυτά τα δύο είναι ενσωματωμένα στο Καθολικό και είναι τοιχογραφημένα. Το ένα είναι των Αγίων Αρχαγγέλων και το άλλο των Κωνσταντίνου και Ελένης.

Παρόλο που η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου καταστράφηκε πολλές φορές, έχει διατηρήσει πολλά κειμήλια στο σκευοφυλάκιό της όπως επισκοπικές ράβδους, χρυσοκέντητα άμφια, ιερά σκεύη και άλλα.

Όμως αδιαμφισβήτητα ο πολυτιμότερος θησαυρός ορθοδοξίας που φυλάσσεται εδώ, είναι ένα κομμάτι ξύλου από τον Τίμιο Σταυρό που είναι το μεγαλύτερο που σώζεται στο Άγιο Όρος αλλά και στον κόσμο.

Μάλιστα ο προσκυνητής μπορεί να δει και μία τρύπα που προέρχεται από καρφί με το οποίο σταύρωσαν τον Χριστό. Ένα ακόμη αξιόλογο κειμήλιο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας είναι ο περίφημος δίσκος από στεατίτη λίθο που λέγεται και «φιάλη της Πουλχερίας», του 14ου αιώνα.

Στις λειψανοθήκες της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου, βρίσκονται τα Ιερά Λείψανα 61 αγίων. Ανάμεσα σε αυτά είναι των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, του Αγίου Βασιλείου, οι κάρες των Νεομαρτύρων Αυξεντίου και Νικολάου του Καρπενησιώτη και άλλα.

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου δεν διατηρεί Εικονοφυλάκιο σε ξεχωριστή πτέρυγα όπως συμβαίνει στα άλλα μοναστήρια του Αγίου Όρους.

Όλες οι εικόνες του μοναστηριού φυλάσσονται μέσα στο Καθολικό και στα παρεκκλήσια.

Πρόκειται για περίπου 200 φορητές εικόνες κάποιες ιδιαίτερα αξιόλογες, όπως η εικόνα των Εισοδίων της Θεοτόκου, του 15ου αιώνα, τοποθετημένη στο δεξιό προσκυνητάριο. Από τις πιο αξιόλογες εικόνες της μονής είναι η θαυματουργή εικόνα των «Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων».

Αν και η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου καταστράφηκε πολλές φορές, η βιβλιοθήκη του μοναστηριού έχει μεγάλο αριθμό χειρογράφων και άλλων βιβλίων και στεγάζεται πάνω από τον Νάρθηκα του Καθολικού.

Τα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης σήμερα ανέρχονται στα 558, από τα οποία τα 22 είναι περγαμηνά και τα 536 χαρτώα.

Τα παλαιότερα είναι του 10ου αιώνα. Τα έντυπα βιβλία της Μονής Ξηροποτάμου αγγίζουν τον αριθμό 6000 και η πρώτη ελληνική έκδοση που έχει εντοπιστεί είναι του 1495, σύμφωνα με τον Θωμά Παπαδόπουλο στις «Βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους».

Η Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, μια από τις παλαιότερες μονές του Αγίου Όρους, παράγει μια πλούσια γκάμα μοναστηριακών προϊόντων, τα οποία παράγονται με παραδοσιακές μεθόδους και αγνά υλικά.

Τα προϊόντα της Μονής περιλαμβάνουν:

Μέλι, το οποίο παράγεται από τις δικές της κυψέλες και είναι γνωστό για την εξαιρετική του ποιότητα και γεύση.

Γλυκά, όπως παστέλια, λουκούμια και κουραμπιέδες, τα οποία παρασκευάζονται με αγνά υλικά και παραδοσιακές συνταγές.

Ελαιόλαδο, το οποίο παράγεται από τις δικές της ελιές και είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.

Τα μοναστηριακά προϊόντα της Μονής Ξηροποτάμου είναι μια εξαιρετική επιλογή για όσους αναζητούν ποιοτικά προϊόντα με φυσικές πρώτες ύλες.

Μερικά από τα πιο δημοφιλή προϊόντα της Μονής Ξηροποτάμου είναι:

Το μέλι της Μονής Ξηροποτάμου είναι ένα από τα πιο διάσημα και περιζήτητα μοναστηριακά προϊόντα παγκοσμίως.

Παράγεται από τις δικές της κυψέλες, οι οποίες βρίσκονται σε ένα από τα πιο άγρια και παρθένα δάση του Αγίου Όρους. Το μέλι της Μονής Ξηροποτάμου είναι γνωστό για την εξαιρετική του ποιότητα, τη γεύση και τις ευεργετικές του ιδιότητες για την υγεία.

Τα γλυκά της Μονής Ξηροποτάμου είναι φτιαγμένα με αγνά υλικά και παραδοσιακές συνταγές.

Τα παστέλια της Μονής είναι ιδιαίτερα γνωστά για την πλούσια γεύση και την απαλή τους υφή.

Το ελαιόλαδο της Μονής Ξηροποτάμου είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και έχει εξαιρετική γεύση.

Παράγεται από τις δικές της ελιές, οι οποίες καλλιεργούνται σε ένα οικολογικό περιβάλλον.

Φαξ : 23770 23251

Τηλέφωνο : 23770 23251

 E -mail : xeropotamou@yahoo.gr

Μόλις ο επισκέπτης μπει στη μονή, θα αντικρίσει μια αρμονική σύνθεση αρχιτεκτονικής και φύσης. Τα κτίρια της μονής είναι απλά και λιτά, και ταιριάζουν απόλυτα στο τοπίο. Η μονή είναι περιτριγυρισμένη από κήπους με όμορφα λουλούδια και δέντρα, και η ατμόσφαιρα είναι γαλήνια και ειρηνική.
Η ατμόσφαιρα της μονής είναι ιερή και μυστικιστική, και ο επισκέπτης θα νιώσει σαν να έχει βρεθεί σε έναν άλλο κόσμο.

Δείτε Επίσης

Ίσως σας Ενδιαφέρουν

A-
A
A+
Η προσβασιμότητα στον ιστό εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν εμπόδια που να εμποδίζουν την πρόσβαση σε ιστότοπους από άτομα με αναπηρίες ή περιορισμούς. Με σωστό σχεδιασμό, όλοι οι χρήστες απολαμβάνουν ίση πρόσβαση σε πληροφορίες και λειτουργίες.