Όσιος Κοσμάς ο Ζωγραφίτης (δηλ. της ῾Ι.Μ.Ζηγράφου)
Βιογραφία
Ητο από την Βουλγαρία, από μικρός ανεχώρησε διά το ῞Αγιον ῞Ορος. ῞Οταν έφθασε εις τα σύνορα (εις Ουρανούπολιν) ο δαίμων του έδειξε το ῞Αγ.όρος ως νησί. Με την προσευχή του ο άγιος διέλυσε την δαιμονική φαντασία και δοξάζων τον Θεόν έμεινε εις την μονήν Ζωγράφου όπου έγινε μοναχός και του εδόθη το διακόνημα του εκκλησιάρχου. Μία εορτή (25η Μαρτίου) με άλλους μοναχούς επήγε εις μονή Βατοπεδίου. ᾿Εκεί είδε μία γυναίκα να διακονή εις την εκκλησίαν και την τράπεζαν.
Εθαύμαζε και ελυπείτο έως ο ηγούμενος του εξήγησε ότι ήτο η Παναγία μας. ῎Εγινε και ιερεύς. Μία τών ημερών ευχόμενος έμπροσθεν της εικόνος της Θεοτόκου είπε «῾Υπεραγία Θεοτόκε παρεκάλεσε τον Υιό Σου να με οδηγήση εις οδόν σωτηρίας». ῾Ο ΚΗΙΧ απήντησε εις Θεοτόκον· «῎Ας αναχωρήση από τη μονή και άς ησυχάση κατά μόνας». ῎Ελαβε ευλογία από τον ηγούμενο και έμεινε εις κελλί πλησίον μονής αγωνιζόμενος. Εις δύο μοναχούς οι οποίοι τον επεσκέφθησαν τους είπε να μη πίουν οίνον, διότι εις το κολοκύνθιο εκείνο είχε πέσει όφις.
Οταν αυτοί το έθραυσαν ευρήκαν τον όφιν. Μία φορά ο όσιος ήτο ασθενής και επεθύμησε να φάγη ψάρι. Ευθύς ήλθε ένας αετός και άφησε έμπροσθεν της καλύβης του ένα ψάρι, το οποίο το άρπαξε από γείτονα μοναχό όταν το εκαθάριζε διά να το ψήση. ῞Οταν ο όσιος Κοσμάς έψησε το ψάρι και εκάθισε να φάγη μία φωνή του είπε· «Φύλαξε το μερίδιον του Χριστοφόρου διότι εκείνος εκοπίασε». Την επομένη ήλθε ο Χριστόφορος εις τον άγιον και ευράνθησαν πνευματικά και υλικά. Την Μ.Πέμπτη ένός έτους είδε την ψυχήν του ηγουμένου της μονής Χιλανδαρίου βασανιζομένη υπό δαιμόνων. ῎Εστειλε ένα μαθητή του εις την μονή και είπε εις μοναχούς να προσευχηθούν διά τον ηγούμενο. ᾿Εκείνοι του είπον· «Ποίος πλανεμένος τα λέγει αυτά; Τώρα εξήλθε από το ναό και επιστρέφει.»
Οταν επήγαν εις το κελλίον του ηγουμένου τον εύρον νεκρόν. ῾Ο ΚΗΙΧ του απεκέλυψε το τέλος του και ότι πολλά θα τιμωρηθή από τους δαίμονας. Πράγματι, ήλθε ο άρχων των δαιμόνων και ως να έκλαιε έλεγε εις τους δαίμονας· «῏Ω ανίσχυροι και αμελείς πως δεν ηδυνήθη ουδείς να φονεύση τον μέγαν τούτον εχθρόν μου που μού επήρε τον θρόνον;» Και με μία ράβδο έδειρε όσο πολύ τον όσιον ώστε τον άφησε αναίσθητο.
᾿Εκοιμήθη μετά ολίγας ημέρας. Κατά τον ενταφιασμόν του οσίου όλα τα θηρία του δάσους, τα ερπετά , και τα πουλιά, έκραξε το κάθε ζώο με τη φωνή του και έφυγαν.
Μετά 40 ημέρας έκαναν αγρυπνία οι μοναχοί εις το κελλί του αγίου διά να μεταφέρουν το άγιο λείψανό του, όταν όμως άνοιξαν τον τάφο δεν ευ- ρέθη. Τα κρίματα του Κυρίου άβυσσος πολλή κατά τον ψαλμόν. ᾿Εκοιμήθη ο άγιος το 1323.