Άγιος Μάμας
Βιογραφία
Οἱ γονεῖς του Θεόδοτος καὶ ῾Ρουφίνα, χριστιανοὶ ἀπὸ τὴν Γάγγρα Παφλαγονίας, ἐφυλακίσθησαν ἀπὸ εἰδωλολάτρες εἰς τὴν Καισάρεια, τὸ 260 μ.Χ. Εἰς τὴν φυλακὴ ἐγεννήθη ὁ ἅγιος, ἐπειδὴ ἀπέθανον οἱ γονεῖς του εἰς φυλακή, ἄγγελος Θεοῦ εἶπε εἰς τὴν χριστιανὴν ᾿Αμμία νὰ παραλάβῃ καὶ νὰ ἀναθρέψῃ τὸ νήπιον.
Επειδὴ ἔλεγε τὴν θετῆ του μητέρα «μάμα» ὠνομάσθη Μάμας. ῞Οταν ἦτο 15 ἐτῶν ὁ Μάμας, ἀπέ-θανε ἡ ᾿Αμμία. Οἱ εἰδωλολάτραι τὸν συνέλαβον, τὸν βασανίζουν, ὁ ἡγεμὼν Κασαρείας Δημόκριτος τὸν ἔστειλε εἰς ῾Ρώμη, ἐκεὶ ῥαβδίζεται, καίεται μὲ λαμπάδες, κρεμοῦν μολύβι εἰς τὸν λαιμόν του καὶ τὸν βυθίζουν εἰς τὴν θάλασσα.
Αγγελος τὸν σώζει καὶ ἐπιστρέφει εἰς τὸ ὅρος τῆς Καισαρείας, ἀσκητεύων εἰς ἕνα σπήλαιον. ῎Ηρχοντο τὰ ἐλάφια καὶ ἀμέλγων τὸ γάλα των ἐτρέφετο. ῎Εκτισε ἐκκλησία ἐντὸς 40 ἡμερῶν. ῾Ο ἡγεμὼν ᾿Αλέξανδρος μὲ στρατὸ ἦλθεν εἰς τὸ ὅρος. ῾Ο ἅγιος τοὺς ἐφιλοξένησεν μὲ ἀγάπη λέ-γων· «φάγετε καὶ ὕστερα θὰ σᾶς δείξω τὸν Μάμαντα».
Ηλθον τὰ ἐλάφια εἰς τὸ σπήλαιον, ὁ ἡγεμῶν ἔλεγε ὅτι μὲ μαγεῖες τὰ ἡμερεύει.
Εξεπλάγησαν ὅταν τοὺς ἐφανέρωσεν ὅτι «ἐγὼ εἶμαι ὁ Μάμας ποὺ ζητῆτε». Τὸν συνέλαβον, ἀρνεῖται νὰ θυσιάσῃ εἰς τὰ εἴδωλα, ῥαβδίζεται, ξέεται μὲ σιδηρὰ ὀνύχια καὶ φυλακίζεται. Εἰς τὴν φυλακὴν μὲ τὴν προσευχήν του ἄνοιξε τὴν θύρα καὶ ἐλευθέρωσε 40 χριστιανούς. Τὸν ῥίπτουν εἰς κάμινον καὶ εἰς θηρία ἀλλὰ ἔμεινε ἀβλαβής. Μὲ σιδερένιο δόρυ τὸν ἐκτύπησαν εἰς τὴν κοιλία, ὁ μάρτυς μὲ τὰ χέρια του ἐκρατοῦσε τὰ ἐντόσθιά του νὰ μὴν χυθοῦν ἔξω, ἐβάδισε ἕνα στάδιον περίπου (185 μέτρα) καὶ παράδωσε τὴν ψυχήν του.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Θείον βλάστημα, Μαρτύρων πέλων, ηκολούθησας, ασχέτω πόθω, τοις ενθέοις αληθώς τούτων ίχνεσι και του Σωτήρος κηρύξας το όνομα, εθαυμαστώθης σοφέ δι' αθλήσεως. Μάμα ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τῆς Παφλαγόνου τὸ κλέος, καὶ Γαγγραίων τὸ στήριγμα, φύλαξ καὶ φρουρὸς τῶν Κυπρίων, ἀνεδείχθης, Μαμὰ ἔνδοξε. Τὴν Θάλασσαν διῆλθες ὥσπερ ζῶν, καὶ ταύτης τρικυμίας χαλινῶν, θαυμασίως λάρνακά σου, Μόρφου τὴ πάλει, Μάρτυς κατεστήριξας- διὸ ἐν τὴ μνήμη σου, σοφέ, εὐῶδες μύρον βρύει ἐξ αὐτῆς. Δόξα Θεῶ τῷ ἐνεργούντι, διὰ σοῦ πάσιν ἰάματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστέ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Παφλαγονίας ὁ κλάδος καὶ μαρτύρων ἀγλάϊσμα, πόλεως Μόρφου τὸ κλέος καὶ Κυπρίων τὸ καύχημα, Λεόντων χάσματα ἔφραξας, Μάμα σοφέ, καὶ μαρτυρίου τὸν στέφανον κομισάμενος. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι καὶ θαυμαστῶς ἐνισχύσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
