Προεόρτια «Εισοδίων» ῾Υπεραγίας Θεοτόκου και ῾Αγίου Γρηγορίου Δεκαπολίτου
Βιογραφία
Εγεννήθη το 837 εις την Ειρηνούπολι Δεκαπόλεως (τής ᾿Ισαυρίας της Μ.᾿Ασίας, υπάρχει και η Δεκάπολις της Παλαιστίνης) εκ γονέων Σεργίου και Μαρίας. Εις εφηβηκή ηλικία ηθέλησαν οι γονείς του να τον νυμφεύσουν, αλλά κρυφά ο άγιος έφυγε και έγινε μοναχός. ῞Οταν απέθανε ο πατήρ του, η μητέρα του, ήλθε εις μονή, τον επαίνεσε διά την αφιέρωσί του εις τον Θεόν, του εζήτησε να υπάγη εις άλλη μονή όπου εμόναζε ο αδελφός του.
Υπήκουσε, ελθών εις μονή διαπίστωσε όι ο ηγούμενος ήτο αιρετικός, τον ήλεγξε δημοσία οι μοναχοί όμως τον έδιωξαν βιαίως από την μονή. επήγε εις άλλη μονή και αγωνισθείς εκεί 14 έτη, έλαβε ευλογία και ασκήτευσε εις εν σπήλαιον. ᾿Εκεί ο άγιος έδωσε μεγάλους αγώνας με τους δαίμονας αλλά η θεία χάρις διεφύλαξε, τον ιάτρευσε από την ασθένεια της αιμορροίας και τον διέταξε να ξενιτευθή διά ψυχικό του όφελος.
Διήλθε την ῎Εφεσο με σκοπό να ελέγξη του εικονομάχους εις Κων/πολι, έφθασε εις Πρικόνησο φιλοξενηθείς από πτωχό χριστιανό. ᾿Εμποδίσθη από κάποιο συμβάν να υπάγη εις Κων/πολι, επήγε εις πόλι Αίνο, εκεί νέος -κινούμενος από δαίμονας- έδειρε τον άγιο, ο οποίος τον συνεχώρησε και βαδίζων από Χριστόπολι - Θεσνίκη -Κόρινθο, επήγε εις το ῾Ρήγιον της ᾿Ιταλίας. ᾿Εκεί χριστιανοί τινες του έδωκαν χρήματα διά τα έξοδά του, ο άγιος εφανέρωσε ότι είναι από αδικίας και είπε και το όνομα του αδίκου.
Μετέβη εις ῾Ρώμη με την προσευχή του έσωσε κάποιον που έπεσε εις θάλασσα και εκινδύνευε να πνιγή. ῎Εμενε κρυμμένος 3 μήνες εις ασκητικό κελλί, εθεράπευσε ένα δαιμονιζόμενο ο οποίος τον εφανέρωσε. Φεύγων την ανθρώπινη δόξα ήλθε εις Σικελία και ησύχαζε εις κάποιο πύργο. Οι δαίμονες έκαιον την ψάθα όπου εκοιμάτο και μετεμορφώνοντο ως μεγάλες μυίγες και εμπόδιζαν εις προσευχή του. Πλησίον ήτο ένα πορνείο το οποίο ο άγιος το μετέτρεψε εις γυναικεία μονή. Πολλούς ασθενείς εθεράπευσε.
Ερχόμενος εις Θεσ/νίκη έμενε εις μονή αγίου Μηνά, άλλοτε εις ναό διανυκέρευε ευχόμενος, μονοχίτων, τρεφόμενος με ελεημοσύνας πιστών. Προείπε εις πολλούς τον θάνατό τους. Τόση προσοχή -νήψι είχε λέγεται ότι ούτε εις ύπνο του ενυπνιάσθη. Τον εχειροτόνησαν ιερέα, πάντα ταπεινός, απαρρησίαστος εις τας συνομιλίας. ᾿Ησθένησε από λιθίασι, εζήτησε από τον Θεό να του δώση υδρωπικία (αθένεια) ώστε να πρισθή και να σαπίση το σώμα του, το οποίο έγινε. Με πολύ κόπο επήγε εις Κων/πολι, προείπε τον θάνατό του και εκοιμήθη εν Κυρίω..
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Χαρὰν προμνηστεύεται, πᾶσιν ἡ Ἄννα νυνί, τῆς λύπης ἀντίθετον, καρπὸν βλαστήσασα, τὴν μόνην Ἀειπάρθενον· ἥν περ δὴ καὶ προσάγει, τὰς εὐχὰς ἐκπληροῦσα, σήμερον γηθομένη, ἐν Ναῷ τοῦ Κυρίου, ὡς ὄντως Ναὸν τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ Μητέρα ἁγνήν.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Λυχνία ὡς δίπυρσος τῶν θεϊκῶν δωρεῶν, ἀκτῖσι τῆς χάριτος φωταγωγοῦσιν ἡμᾶς πατέρες οἱ ἔνθεοι, Πρόκλος τοῦ Βυζαντίου, ὁ σοφὸς ποιμενάρχης, Γρηγόριος ὁ θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος· διὸ μετὰ προθυμίας τούτοις προσέλθωμεν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, ὁ ποιῶν ἀεὶ μεθ᾽ ἡμῶν, κατὰ τὴν σὴν ἐπιείκειαν, μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾽ ἡμῶν, ἀλλὰ ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, ἐν εἰρήνῃ κυβέρνησον τὴν ζωὴν ἡμῶν.