Όσιος Στέφανος ο Νέος (Ομολογητής)

Ο πατριάρχης Γερμανός ευλόγησε την έγκυο μητέρα του ᾿Αννα λέγων· «ο Θεός να ευλογήση το εν τη κοιλία τέκνο σου διά πρασβειών του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου». ῞Ενα πύρ εξήλθε τότε από το στόμα του πατριάρχου. Τον εβάπτισε ο πατριάρχης κι᾿ ωνόμασε Στέφανον. ῾Ο όσιος ζούσε Θεοσεβώς, μελετώντας πατερικά κείμενα.

Το 726 έτος με την εικονομαχία ο Λέων ᾿Ισαυρος εξώρισε τον άγιο Γερμανό, οι γονείς του οσίου έφυγαν από την Κων/πολι και επήγαν εις όρος Αυξεντίου εις Βιθυνία, εκεί παρέδωσαν τον 16 ετή Στέφανο εις τον Προορατικό Γέροντα ᾿Ιωάννη, όπου εν συνεχεία έγινε μοναχός. ῞Οταν απέθανε ο πατήρ του, έδωσε την περιουσία του εις πτωχούς, την μητέρα του και αδελφή του έστειλε εις μονή. Τριάντα ετών έγινε ηγούμενος, μετ᾿ ολίγον αφήνοντας αντικαταστάτη τον μοναχό Μαρίνο (είχε περίπου 20 μοναχούς η μονή) εγγύς εις σπήλαιον ασκήτευε. Το έτος 741 άρχισαν ισχυρότεροι διωγμοί από τον υιόν του Λέωντος τον Κων/νον τον Εί.

Το 754 μ.Χ. εκάλεσε σύνοδον από 338 κληρικούς -επισκόπους που εψήφισαν με τον αιρετικό πατριάρχη ᾿Αναστάσιο, κατά των άγ.Εικόνων. ᾿Εστειλαν δώρα εις 2 τήν Μονή του οσίου ο οποίος δεν τα εδέχθη, ελέγχοντας λέγων· «᾿Ελαιον αμαρτωλού μη λιπανάτω την κεφαλήν μου..» και αναθεμάτισε τας αποφάσεις τις ψευδοσυνόδου. Τους εξεδίωξαν οι εικονομάχοι απ᾿ τη μονή τους και επί έξι ημέρας τους έκλεισαν νηστικούς εις το κοιμητήριο. 

Τότε οι Σκύθες εκήρυξαν πόλεμο, φοβηθείς ο βασιλεύς τους επανέφερε εις την Μονή τους. Τον εσυκοφάντησαν ότι επόρνευε με την μοναχή ᾿Αννα, την οποίαν εγύμνωσαν και έδερναν με βούνευρα διά να ειπή ότι τάχα αμάρταναν (είχαν σχέσεις).῾Η μοναχή απέθανε από τα βασανιστήρια εις την φυλακή.

᾿Εφεραν τον όσιον εις την Νικομήδεια να υπογράψη εις την Σύνοδον της δήθεν Οικουμενικής. ῾Ο άγιος τους αναθεμάτισε και απέδειξε ότι δεν μπορεί να ονομασθή οικουμενικοί όταν απουσιάζουν τα άλλα πατριαρχεία και όταν δεν συμφωνεί με τας εξ προηγουμένας που εδέχοντο τας εικόνας. Τον εξώρισαν εις Προικόνησο, ήτο τότε 49 ετών, ανέβη εις στύλο και ασκήτευε ως στυλίτης. ᾿Εθεράπευσε έναν τυφλό, ένα δαιμονισμένο και μία αιμορροούσα. ῞Οταν έβλεπε τα κύματα της θαλάσσης έψαλλε· «Μη εν ποταμοίς Κύριε ο Θυμός σου κλπ..» (᾿Αββακ. γί.8) και ηρεμούσε η τρικυμία. Ναυτικοί που εκινδύνευαν τον έβλεπαν να κρατά το τιμόνι και να τους σώζει.

᾿Εθεράπευσε ημιπαράλυτο στρατιώτη αφού πρώτον του έδωσε και προσεκύνησε αγίας Εικόνας. ῾Ο βασιλεύς τον εκάλεσε ν᾿ απολογηθή. ῾Ο όσιος ποδοπάτησε ενώπιον του βασιλέως νόμισμα φέρων την εικόνα βασιλέως, ωμολόγησε έτσι την προσκύνησι των άγ. Εικόνων κι᾿ ότι ο Ουράνιος βασιλεύς οργίζεται αν δε τιμώμεν. Τον εφυλάκισαν, εύρε εκεί 342 φυλακισμένους με κομμένας ῥίνας, δακτύλους.. βασανισμένους ομολογητάς διά άγ. Εικόνας. 

Η γυναίκα δεσμοφύλακος του έφερνε φαγητό, δεν το εδέχετο έως ότου άφησε την πλάνη των εικονομάχων. ᾿Ετρωγε μόνο Σάββατο και Κυριακή. ᾿Επί 38 ημέρας ήτο άσιτος ευχόμενος διότι επλησίαζε (ως έλεγε) ο θάνατός του. ᾿Εκαναν όλοι οι μοναχοί αγρυπνία. Οι εικονομάχοι είδον την φυλακή να γίνεται μοναστήρι, διέταξαν να θανατωθή ο όσιος. ᾿Αφησε ο όσιος εις τους μαθητάς του το κουκούλι του, τον μανδύα, την ζώνην, σκούφον, έμεινε μόνο με το δερμάτινο χιτώνα του λέγων· «Γυμνός μονομαχεί ο αγωνιζόμενος μήπως τα ποδοπατήσουν οι ασεβείς (διά τούτο τα άφησε)».

 Τον έδεσαν και τον έσυραν κατά γην εις τους δρόμους. ῾Ο δήμιος Φιλομάτιος με ῥόπαλο τον εκτύπησε εις το κεφάλι κι᾿ άφησε αναίσθητον, συνέχισαν να τον σύρουν.. άλλος τον εκτύπησε με πέτρα εις κοιλία και εχύθησαν τα σπλάχνα του, κάποιος τον κτύπησε με ξύλο και άνοιξε η κεφαλή του. Καθώς εχύθη ο μυελός του εις την γήν, ο Θεόδωρος, ευσεβής χριστιανός, εμάζεψε τον μυελόν εις μανδήλιον. Αυτός που κτύπησε τον όσιο δαιμονίσθηκε και έμεινε έτσι σ᾿ όλη του την ζωήν. Οι εικονομάχοι έρριψαν το άγ.Λείψανό του εις λάκκον πλησίον της μονής. Τώ 766 ετών 53 μαρτύρησε ο όσιος ώρα Τρίτη, ευθύς έγινε θεομηνία. Χάλαζα έπεσε παντού. ῾Ο Κοπρώνυμος ο εικονομάχος βασιλεύς εις πόλεμο κατά Βουλγάρων ασθενήσας απέθανε κακόν θάνατον.