Άγιος Γρηγόριος Ακραγαντίνων

Εζησε εις χρόνους βασιλ. ᾿Ιουστινιανού ῾Ρινοτμήτου (685), ήτο από χωρίο Πρακτώρια της ᾿Ακραγαντίνων Σικελίας, γονέων Χαρίτωνος και Θεοδότης χριστιανών. ᾿Από μικρός σε δύο χρόνια έμαθε την εκκλησιαστική τάξι ακολουθάν και το ψαλτήριον, 12 έτών έγινε αναγνώστης, 18 ετών ευχομένου να ευδοκήση Κύριος να υπάγη προσκύνημα εις ῾Ιεροσόλυμα, άγγελος ελθών του είπε ότι εισήκουσε ο Θεός και να υπάγη εις το λιμάνι όπου αναχωρούσε πλοίον. 

Οταν έφθασαν εις Καρθαγένη (Τύνιδα) εις το ναό ῾Αγ.᾿Ιουλιανού 3 μοναχοί τον εφώναξαν εξ ονόματος και του είπον ότι πηγαίνουν εις ῾Ιεροσόλυμα και ο Κύριος τους είπε να τον πάρουν μαζί τους. ῾Οδοιπορούντες έφθασαν, ο άγιος έμεινε εις πατριάρχη Μακάριο ο οποίος τον χειροτόνησε διάκονο. Οι 3 μοναχοί επέστρεψαν και όταν είδον την μητέρα του εις ᾿Ακράγαντα να κάμη μνημόσυνο (ενόμιζε ότι απέθανε) της ανήγγελαν τα καθέκαστα. 

Ο Γρηγόριος επήγε εις Καρθαγένη εις μοναχό ερημίτη Μάρκον τ᾿όνομα, προορατικόν και υπετάγη 4 έτη και έμαθε παρ᾿ αυτού ῾Ρητορική και Φιλοσοφία διότι ήτο δάσκαλος. ῎Επειτα ελθών με ευλογία Μάρκου εις ῾Ιεροσόλυμα δι᾿ ένα έτος και μετά ᾿Αντιόχεια και Κων/πολι όπου μετέφρασε τους λόγους ῾Αγ.᾿Ιωάν. Χρυσοστόμου. ῎Εμεινε εις τον πατριάρχην Κων/πόλεως Γεώργιον αγωνιζόμενος υπεράνθρωπα, έτρωγε χόρτα κι᾿ αυτά ανά μερικές ημέρες... 

Εγραψε λόγους κατά αιρετικών. Εις σύνοδον το 680μ.Χ. κατά Μονοθελητών έλαβε μέρος και κατίσχυνε αυτούς. Φεύγων τας ανθρωπίνας δόξας ήλθε εις ῾Ρώμη διά προσκύνημα υποσχόμενος εις βασιλέα και πατριάρχη ότι επιστρέφει σύντομα. ῎Εμεινε εις μονή ῾Αγ.Σάββα εις ῾Ρώμη, τοτε αποθανόντος επισκόπου ᾿Ακραγαντίνων εφανέρωσε ο Θεός αυτόν. Εις τον πάπα-῾Ρώμης και τον χειροτόνησε. ῞Οταν διάβαζε το Ευαγγέλιο περιστερά από το ιερό βήμα ήλθε και εκάθησε εις κεφαλή του. 

Μετά 3 έτη ήλθον οι γονείς του και τον είδαν, προσεκύνησε κατά γης αυτούς, έκλαυσαν και εχάρησαν. ῾Ο λαός πόλεως τον υπεδέχθη ψάλλων «῞Αγιος ο Θεός», εθεράπευε κάθε αρρώστια ώστε έφερναν τους ασθενείς έξω από το κελλίον του η όπου διήρχετο, τους ευλογούσε και ιατρεύοντο. ῾Ο Σαβίνος και Κρήσκης (αιρετικοί) συκοφαντούσαν τον άγιον (ήθελαν τον αιρετικό Λεύκιο να χειροτονήσουν) και παρεκίνησαν κάποια Ευδοκία δίδοντας χρήματα να ειπή ότι επόρνευσε με τον άγιο.

῞Οταν ήτο ο άγιος εις το ναό έβαλαν την Ευδοκία εις δωμάτιον αγίου και εφώναξαν το λαό να ίδη.. Οι άρχοντες εφυλάκισαν τον άγιον, άγγελος τον έλυσε από τα δεσμά, την επομένη ημέρα η Ευδοκία κετηγορώντας τον άγιον εδαιμονίσθη. Τον έστειλαν εις πάπα ῾Ρώμης και εκεί εφυλάκισαν. Τη νύκτα δύο απόστολοι ήλθον και τον άλυσαν από δεσμά, εθεράπευσε τον δαιμονιζόμενο υιό του δεσμοφύλακος. Μετά ένα έτος τον έστειλε ο πάπας εις βασιλέα ᾿Ιουστινιανό διά να κρίνη την υπόθεσιν. 

Ο βασιλεύς έστειλε τον σπαθάριο Μαρκιανό, 3 επισκόπους (᾿Αγκύρας -Κυζίκου και Κορίνθου) κί συνεκρότησν Σύνοδο εις Σικελία εις ναό ῾Αγ.᾿Ιππολύτου με 150 επισκόπους -μοναχούς και λαϊκούς (οι κατήγοροι ήσαν 110 κληρικοί και λαϊκοί). ῾Ο άγιος εθεράπευσε την Ευδοκία η οποία είπε την αλήθεια. ῾Η σύνοδος τους αιρετικούς εφυλάκισε και εξώρισε, ο άγιος παρεκάλει να μη τιμωρηθούν, τότε έγινε σφόδρα θύελα, καπνός μαύρος εκ τής γής εμαύρισε τα πρόσωπα των κατηγόρων, των Κρήσκευτος και Σαββίνου τα χείλη εστράβωσαν και ωμιλούσν ανάρθρως ο πάπας διέταξε να γίνουν δούλοι και ουδείς εκ των απογόνων των να ιερωθή. 

Η Ευδοκία έγινε μοναχή, ο άγιος έκτισε άλλη εκκλησία διότι την εμίανε ο αιρετικός Λεύκιος.