Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός
Βιογραφία
Ανάργυροι ωνομάζοντο διότι δεν ελάμβανον αργύρια δηλ. μισθόν διά τας θεραπείας. ῏Ησαν από τα μέρη Σάρδεων-᾿Ατταλείας της Μ.Ασίας. ᾿Από μικροί έμειναν ορφανοί από πατέρα, η μητέρα τους Θεοδοσία, ανέθρεψε χριστιανικά. ῎Ελαβον το χάρισμα να ιατρεύουν πάσα ασθένεια, εκήρυττον το ευαγγέλιο από τον τόπο εις τόπον κι᾿ουδέποτε εφόρεσαν δεύτερο ένδυμα. ᾿Ιάτρευσαν την Παλλαδία η οποία διά να ευχαριστήση αυτούς έδιδε τρία αυγά, δεν εδέχθησαν, εις ολίγας ημέρας παρεκάλεσε με δάκρυα των Δαμιανό και του έδωκε τα τρία αυγά.
Ο Κοσμάς ελυπήθη και έκλαυσε διά τον Δαμιανό διότι ενικήθη από την φιλαργυρία και παρέβη την συμφωνία να μη λαμβάνουν τίποτε. ῎Ελεγε να μη ενταφιάσουν οι χριστιανοί τα σώματά μας μαζί. ῾Ο Θεός επληροφόρησε τον άγιο Κοσμά ότι ο αδελφός του εδέχθη αυτά από την γυναίκα διά τον όρκο αυτής και εσυγχωρήθησαν· όταν απέθανε ο άγ. Κοσμάς οι χριστιανοί μη γνωρίζοντες τούτο, δεν ενεταφίασαν αυτόν με τον αγ. Δαμιανό ο οποίος είχε ταφή εις τον τόπον Φερευάν.
Ενώ ετοιμάζονο να ενταφιάσουν αυτόν αλλού, ήλθε μία κάμηλος και ωμίλησε με ανθρώπινη φωνή ότι είναι θέλημα Θεού να τους ενταφιάσουν μαζί. ῞Ενα ασθενή κατάκοιτο, τον έφεραν εις τον ναό των αγίων ᾿Αναργύρων, οι άγιοι δοκιμάζοντες την πίστι του δεν τον ιάτρευσαν.
῾Ο ασθενής εγόγγυζε και εβλασφήμη γιατί δεν τον ιατρεύουν, εζήτησε από οικείους του να τον επιστρέψουν να αποθάνη εις την οικία του. ᾿Εκείνοι υπάκουσαν, τον εσήκωσαν με το κρεββάτι και επιστρέφοντες εσταύθμευσαν καθ᾿ οδόν διά ν᾿ αναπευθούν. ῏Ηλθαν εις τον ασθενή οι ῞Αγιοι, προσποιούμενοι τους οδοιπόρους και είπον «Γιατί δεν πηγαίνεις εις το ναό ῾Αγ. ᾿Αναργύρων να ιατρευθής;»
Ο ασθενής είπε· «Ψέματα είναι ότι θαυματουργούν οι άγιοι, αφού δεν με ιάτρευσαν». Οι άγιοι είπον να επιστρέψη εις τον ναό και να μη βλασφημή. ῾Ο ασθενής απήντησε· «Ποίος θα με μεταφέρη εκεί, ιδού οι βαστάζοντές με αγανάκτησαν». Τότε τον μετέφεραν οι άγιοι εις τον ναό των κι᾿ άγιναν άφαντοι. Την νύκτα εφάνησαν εις τον ασθενή και εθεράπευσαν.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ δ’.
Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείου Πνεύματος, τὴ χειρουργία, θεραπεύετε, παντοίας νόσους, σὺν Κοσμᾶ Δαμιανὲ οἱ Ἀνάργυροι, ὁ γὰρ Σωτὴρ ἰατροὺς ὑμᾶς ἔδειξεν, εἰς περιποίησιν πάντων καὶ ἴασιν ὅθεν ρύσασθε, παθῶν δυσαλθῶν καὶ θλίψεων, τοὺς ποθῶ τῷ ναῷ ὑμῶν προστρέχοντας.