Άγιος Ευθύμιος ο Πελοποννήσιος

Εκ Δημητσάνης Πελοποννήσου, γονέων Παναγιώτου-Μαρίας .᾿Ωνομάσθη ᾿Ελευθέ-ριος διότι ελευθερώθη εκ των πόνων του τοκετού διά πρεσβειών ῾Αγ.᾿Ελευθερίο. Είχε κι᾿ άλλα 4 α- δέλφια. Εις το ᾿Ιάσιο Μοαδαυίας εμπορεύετο.

Ηθέλησε να μονάση εις ῞Αγ.όρος. Λόγω Ρωσσοτουρκικού πολέμου εις Βουκουρέστι έμεινε υπάλληλος εις προξενείο Γαλλίας. ᾿Εκεί ελησμόνησε τις υποσχέσεις του για μοναχός, και εκυλίετο εις αμαρτίας. Τελικά έγινε Τούρκος με τ᾿ όνομα Ρεσίτης.

Ομως μετενόησε και έκλαιγε πικρώς. Οι Τούρκοι επειδή είδον ότι φορούσε Σταυρό τον έφεραν εις τούρκο διοικητή. ᾿Εκείνος τον αθώωσε ως προσφάτως τουρκεύσαντα. Μετά μήνας εις ᾿Ανδριανούπολι εις εσπερινό, εζήτησε να φορέση χριστιανικά ενδύματα και να ομολογήση εις αρχιερέα αλλά ο επίτροπος του ναού (ίσως φοβηθείς) τον εμπόδισε. 

Μετά ολίγους μήνας ήλθε εις Κων/πολι. ῾Ο πόθος του και η προσευχή του ήτο να αξιωθή μαρτυρικού τέλους. ῾Ο ᾿Ελευθέριος εξωμολογήθη εις Κων/πολι, εις Γαλατά εις πρεσβεία Ρωσσίας του έδωσαν χριστιανικά ενδύματα και εφυγάδευσαν εις ῞Αγ.όρος.

Εις μονή Μεγίστης Λαύρας εξωμολογήθη εις πατριάρχη Γρηγόριο Ε' (+10 ᾿Απρ.) και τον έστειλαν εις Σκήτη ῾Αγ.῎Αννας εις ιερομόναχο Βασίλειο.

Μέτ᾿ ολίγων ελθών εις Κων/πολι με σκοπό εάν τον συλλάβουν οι τούρκοι να ομολογήση. Δεν τον εγνώρισαν όμως.. ᾿Επέστρεψε εις ῞Αγ.όρος, επήγε εις ῾Αγ.Τόπους προσκυνητής, τέλος έμεινε εις Σκήτη ᾿Ιβήρων του Τιμίου Προδρόμου εις την συνοδεία παπα-Νικηφόρου (ήσαν 5 μοναχοί εκ Δημητσάνης Πελοποννήσου όλοι). 

Ο ᾿Ελευθέριος αγωνιζόμενος με νηστείας-προσευχάς-αγρυπνίας εφλέγετο διά το μαρτύριον. ῎Εκλαιε συνεχώς και εθρηνούσε τήν άρνησί του, ο Θεός απεκάλυψε ότι είναι το έλημά Του να ομολογήση αυτόκλητος. Μία νύκτα είδε ο ᾿Ελευθέριος ότι φωτεινός σταυρός εξ άστρων τον εφωτιζε, φωνή δε του είπε· «᾿Ιδού ο Σταυρός διά του οποίου ενίκησε ο Μέγας Κων/νός, λάβε τούτον και τρέχε εις οδόν σου». 

Εκάρη μεγαλόσχημος με τ᾿ όνομα Ευθύμιος. Μία ημέρα ο παπα-᾿Ακάκιος (τής συνοδείας του Κολλιού) τον ηρώτησε τι είναι αυτοί οι αριθμοί που γράφει εις σημείωμα..3.000, 5.000.. ᾿Απήντησε· «Πάτερ ευλόγησον, επειδή θα ταξιδέψω και καθ᾿ οδόν δεν δύναμαι να εκτελώ τον κανόνα μου, πολλαπλασιάζω τις μετάνοιες διά να μη κατακριθώ ως οκνηρός». Μία νύκτα είδε όραμα την ῾Υπεραγία Θεοτόκο επί θρόνου και προσκυνουμένη υπό ενδόξων στρατιωτών. 

Οταν προσεκυνησε ο Ευθύμιος η Θεοτόκος έθεσε την χείρα της εις κεφαλήν της εξύπνησε κλαίων με πολύ ευροσύνη εις ψυχή του. 19 Φεβρουαρίου ανεχώρησαν ο π.Γρηγόριος και ο Ευθύμιος. Την εορτή Βαϊων (ευρισκόμενοι εις Κων/πολι) ενεδύθη τουρκικά και επαρουσιάσθη εις Βεζύρη Ρουσούτ πασά, ομολογώντας Χριστό και ποδοπατώντας το τουρκικό πράσινο σαρίκι. 

Είπε «᾿Αναθεματίζω τον ᾿Αντίχριστο ψευδοπροφήτη σας Μωάμεθ. ῾Ο Ρουσούτ εξεπλάγη διά το θάρρος του εικοσαετούς νέου και διέταξε να εξετασθή εάν είναι τρελλός η μεθυσμένος, φυλακίζεται.. πάλι ομολογεί, δέρεται.. εξέδωκαν απόφασι θανάτου. Κρατώντας τον Σταυρό και τα Βάϊα εβάδισε έως τον τόπον καταδίκης, έκλινε τα γόνατα προσευχόμενος· «Κύριε εις χείρας Σου παρατίθημι το πνεύμα μου» ο δήμιος εκτύπησε αλλά δεν απέ-κοψε την κεφαλήν. ῾Ο μάρτυς -ώ της ανδρείας!!- εβόησε· «κτύπα καλά».

Ο δήμιος κτυπήσας εκ δευτέρου δεν απεκόπη η κεφαλή.. αρπάσας από τα μαλλιά τον έσφαξε ως πρόβατο. Το άγ.λείψανο το ηγόρασαν από Τούρκους, μετά 3 ημέρας έτρεχε ζεστό αίμα. ῾Ο Γέρων Γρηγόριος ησπάζετο την αγία του κάρα κλαίων και εζήτει να του ειπή λόγον τινά!!.. ώ των θαυμασίων Σου Κύριε!.. ο μάρτυς ήνοιξε τους οφθαλμούς δίς και έβλεπε με φαιδρό πρόσωπο.. ᾿Ετάφη εις νήσο Πρώτης το 1814.