Νεομάρτυς Ζαχαρίας (+1802)

Εκ Προύσης Μικράς ᾿Ασίας, ανετράφη χριστιανικά και ηξιώθη ῾Ιερωσύνης εις ενορία της Προύσης. ῾Η κατάχρησις του οίνου εις τήν οποίαν υπέπεσε, ώ της συμφαράς τον έκαμε αρνησίχριστον. Διατελών εν μέθη αρνήθηκε τον ΚΗΙΧ. Δεν είναι παράδοξο το να πάθη τις τόσο μέγα κακό. ῾Ο Μ.Βασίλειος λέγει ότι, όπως ο καπνός διώκει τας μελίσσας ούτω και η μέθη απομακρύνει τα πνευματικά χαρίσματα από τον χριστιανόν. 

Οθεν έρημος της θείας χάριτος και ο Ζαχαρίας ετούρκευσε. Συνελθών από μέθη, έκλαυσε πικρώς ως ο Πέτρος, και επεθύμει να ομολογήση πάλι την πίστι του. Μεθυσμένος πάλι μία ημέρα εζήτησε χρήματα από μία γυναίκα εις οποίαν τα είχε δανείσει, εκείνη τότε δεν είχε, ο Ζαχαρίας ήλθε εις κριτή και το ανέφερε. ᾿Εκεί είς τούρκος έλεγε ότι είναι καταφρονητής της πίστεώς των διότι πάντοτε είναι μεθυσμένος. 

Ο Ζαχαρίας χωρίς φόβο απεκρίθη· «῎Απιστος και καταφρονητής της πί-στεώς σας είμαι. Πιστεύω εις τον Κύριον ημών ᾿Ιησούν Χριστόν και ρίψας το σαρίκι από την κεφαλή του κατά γης εποδοπάτησε αυτό. Τον εφυλάκισαν την επομένη με κολακείες οι αγάδες προσεπάθησαν να τον μεταστρέψουν. ῾Ο Ζαχαρίας αναθεματίζοντας την πλάνη των, ομολογεί Χριστόν.. ᾿Επύρωσαν σίδηρα και έθεσαν εις την κεφαλή του μετά έδειραν, ραβδίζοντας αυτόν. 

Ενέπηξαν καλάμους οξείς και κοπτερούς εις όνυχάς χειρών και ποδών. Τέλος οι θηριόγνωμοι εξερρίζωσαν τους όνυχας. ῾Υπέμεινε ταύτα χαίρων. Εις φυλακή εύρον τρόπον και του έφερον πνευματικόν, τον εξωμολόγησε κι τον εκοινώνησε τα ῞Αγ.Μυστήρια. Πάλι οδηγηθείς εις εξέτασι ωμολόγησε την πίστι του και ήλεγξε τήν ασέβειά των. Τέλος απεκεφάλισαν εις ηλικίαν 38 ετών. Οι χριστιανοί ώρμησαν ενθουσιώντες λαμβάνοντες αίμα δι᾿ ευλογία και χώμα όπου ήγγισε το άγιο λείψανο. 

3 ημέρας απεφάσισαν οι τούρκοι να μείνη εκεί το λείψανό του. Την πρώτη νύκτα φως εξ ουρανού εφώτιζε το λείψανο, το αυτό και την β' νύκτα. Οι χριστιανοί έδωσαν εις ᾿Αρμανίους χρήματα 500 γρόσια και αγοράσαντες το έθαψαν έξω της πόλεως. ῎Αλαλο παιδί καθώς προσκύνησε το μαρτυρικό λείψανο ελάλησε καθαρά.