Άγιος Επιφάνιος

Βιογραφία
Εξ ᾿Ελευθερουπόλεως Συρίας εκ γονέων ᾿Ιουδαίων. 10ετής ορφανός από πατέρα . ῞Οταν είδε τον μοναχό Λουκιανό να δίδη το ένδυμά του εις πτωχό που κρύωνε, είδε τη νύκτα ο ᾿Επιφάνιος ότι ο Λουκιανός εφόρει λαμπρά - λευκή στολή. Είπε αυτό εις Λουκιανό και κατηχηθείς εβαπτίσθη μαζί με αδελφή του. 16 ετών εις μονή Λουκιανού γίνεται μοναχός. Μετέβαλε δι᾿ ευχής το κρασί εις ύδωρ εις τους οδοιπόρους που υπέ-φεραν λόγω καύσωνος. ᾿Ανεχώρησε εις ερημικό τόπο ασκητεύων.
Εθεράπευσε τυφλό Σαρακηνό (μονόφθαλμο) που προσπάθησε να τον φονεύση.
Ιάτρευσε δαιμονισμένο, ο δαίμων μετέβη εις Περσία (από Φοινίκη όπου έγινε το θαύμα) και εισήλθε εις κόρη βασιλέως, έκραζε εάν δεν έλθη ο ᾿Επιφάνιος που είναι εις τον τόπο Σπανυδρίου δεν φεύγω. ῎Εφθασαν οι απεσταλμένοι εις όσιον. Είς ηθέ-λησε να παραβιάση την πόρτα αλλά εξηράνθη η χείρ του, ο άγιος τον εθεράπευσε. Με κουραστικό ταξίδι ενός μηνός με καμήλες έφθασεν.. εθεράπευσε τήν κόρη και ανέστησε τον υιόν ενός Πέρσου άρχοντος.
Επέστρεψε και έμεινε αγωνιζόμενος. Δι᾿ ευχής εξήγαγε ύδωρ διά να ποτίζη τον λαχανόκηπο κλπ ανάγκας.. και εφόνευσε δι᾿ ευχής λέοντα που είχε θανατώση χωρικούς. Με τον υποτακτικό του ᾿Ιωάννη επήγε εις Αγ.Τόπους και Αίγυπτο εις ασκητάς. Τον αιρετικό διδάσκαλο ῾Ιέρακα κατέστησε άλαλο.. και πάλι τον ιάτρευσε.. εκείνος μετενόησε.
Εις Αίγυπτο τον τυφλό υιό του φιλοσόφου Ευδαίμονος εθεράπευσε και έγιναν και οι δύο χριστιανοί. ᾿Επέστρεψε εις μονή του. Γενομένης ανομβρίας εις Φοινίκη, έπαυσε αυτήν. Μετέβη με μαθητάς τού Ιωάννη και πολύβιο εις Κύπρο. Εις την αγορά πόλεως Σαλαμίνος την ώρα που αγόραζε σταφύλια, τον εύρε ο επίσκοπος Κύπρου (58 έτη εποίμαινε την εκκλησία και είχε λάβει αποκάλυψι να μεταβή εις αγορά να εύρη τον ᾿Επιφάνιο) και έφερε εις Σύνοδο.
Το έτος 368 μ.Χ ανήλθε εις επισκοπικό θρόνο Κωνσταντίας Κύπρου. Τοσαύτην καθαρότητα είχε, εις τον καθαγιασμό Τιμίων Δώρων (Θ.Λειτουργία) έβλεπε το άκτιστο φως.
Εθεράπευσε τον υιό του πλουσίου Δράκοντος, ο Δράκων επρόσφερε 5.000 χρυσά νομίσματα. ῾Ο όσιος· «Δι᾿ ημάς αγαπητέ αρκεί εν ένδυμα και άρτος με ύδωρ, τι μού προσφέρεις το βάρος τούτο; Δώσε αυτά εις οικοδομή ναού. ῾Ο Δράκων με οικογένειά του εβαπτίσθηκαν και έδωσαν τα χρήματα εις ναό. Τόν μαθητή του Πορφύριο που ηθέλησε να διαφύγη διά να μη τον χειροτονήση ο όσιος τον προσέταξε να μείνη ακίνητος εις το μέσον του ναού και τον εχειροτόνησε.
Ελθών ο όσιος εις πατριάρχη ῾Ιεροσολύμων εφιλοξενήθη πλουσιοπάροχα, θέ-λοντας ο όσιος να δώση παράδειγμα εις πατριάρχη φιλανθρωπίας (ιδίως εις πτωχούς που υπήρχον τότε εκεί πολλοί) του ζήτησε τα ασημένια σκεύη και κοσμήματα κλπ διά να προσφέρη τράπεζα εις Κυπρίους. ῾Ο πατριάρχης ᾿Ιωάννης του τα έστειλε.
Ο ᾿Επιφάνιος τα επώλησε και έδωσε ελεημοσύνη εις πτωχούς. ῾Ο πατριάρχης του τα εζήτησε ο ᾿Επιφάνιος υπέσχετο να τα δώση. Μία ημέρα τον έβρισε ο ᾿Ιωάννης και τον τράβηξε απ᾿ τα ράσα. Ο ᾿Επιφάνιος τον εφύσησε και ετυφλώθη. Μετά από παρακλήσεις τον εθεράπευσε μόνο από τον δεξιό οφθαλμό και τον δίδαξε περί ελεημοσύνης 2 ώρες.
Αναχωρώντας από Ιεροσόλυμα συνήντησαν 2 αλήτες, ο είς έκειτο δήθεν ως νεκρός, ο άλλος έκαμε τον πενθούντα, και εζήτησε σκέπασμα διά τον νεκρόν. ῾Ο άγιος διάβασε την νεκρώσιμο ακολουθία, άφησε το ράσο του διά εντάφιο και ανεχώρησε. Μέτ᾿ ολίγον έτρεξε οπίσω του αγίου και παρεκάλει κλαίων· ῾Ο όσιος· «῞Υπαγε τέκνον μου να τον θάψης, διότι πρώτα εκείνος απέθανε και ύστερα εζήτησες εσύ το σκέπασμα».
Εις καιρό πείνας του απεκαλύφθη κρυμμένος θησαυρός. ᾿Εθεράπευσε τον ασθενούντα Μέγα Θεοδόσιο και εις Ρώμη ιάτρευσε την αδελφή βασιλέως ᾿Ονωρίου και ανέστησε τον αποθανόντα θιό της. ᾿Από τον επίσκοπο Θεόφιλο ᾿Αλεξανδρελιας παρασυρθείς έγινε συνεργός εις εξορία του άγ.᾿Ιωάννου Χρυσοστόμου.
Επειδή εις Κων/πολι εχειροτόνησε χωρίς την άδεια Χρυσοστόμου ο άγιος τον ήλεγξε με απεσταλμένο του και επειδή συνήργησε εις εξορία του δεν θα επιστρέψη ζών εις πατρίδα του. ῾Ο ᾿Επιφάνιος απήντησε ότι δεν θα φθάση εις τόπον εξορίας του. ᾿Επαλήθευσαν και των δύο αγίων οι προρήσεις. Ο Επιφάνιος απέθανε καθ᾿ οδόν εις το πλοίον προς Κύπρο το 433 μ.Χ εις ηλικία 115 ετών.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς διττοὺς ὑποφήτας τῆς ἄναρχου θεότητας, τῶν θεοτυπώτων δογμάτων, τοὺς πανσόφους ἐκφάντορας, σὺν τῷ Ἐπιφανίῳ τῷ κλεινῷ, ὑμνήσωμεν τὸν θεῖον Γερμανῶν ὡς λαμπροὶ γὰρ τῶν ἀρρήτων μυσταγωγοί, πυρσεύουσι τοὺς κράζοντας δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ μεγαλύναντι, δόξα τῷ βεβαιούντι δι' ὑμῶν, πίστιν τὴν Ὀρθόδοξον.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος α'. Του λίθου σφραγισθέντος.
Της Φοινίκης ο κλάδος και Κυπρίων το στήριγμα και Κωνστάντιας ανεδείχθης, Επιφάνιε, Πρόεδρος· δι' ο Ασσυρίων βασιλεύς πίπτει ποδών σου προσκυλινδούμενος· το πνεύμα διωκόμενον εξ αυτού δια της σης δεήσεως· δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω δωρησαμένω σε ημίν, πρέσβυν ακοίμητον.