Άγιοι Ισαπόστολοι Κωνσταντίνος και Ελένη

Ο δέκατος μεγάλος διωγμός των χριστιανών από 290-313 επί Διοκλητιανού που είχε τα ανάκτορά του εις Νικομήδεια και ο Μαξιμιανός εις Ρώμη με βοηθό τον Κωνστάντιο Χλωρό (άνδρα ῾Αγ.῾Ελένης) με εξουσία εις Γαλλία - Μ.Βρεταννία. ῾Ο Κων/νός ανετράφη ως όμηρος εις Νικομήδεια (διότι ο πατήρ του είχε χριστιανικές τάσεις. 

Ο Μ.Κων/νός νέος αξιωματικός εις τα ανάκτορα Διοκλητιανού, είδε την ματαιότητα του κόσμου και κακία των διωκτών τών μαρτύρων. ῞Οταν παραιτήθη από βασιλέως ο Μαξιμιανός και ώρισε διάδοχο τον Μαξέντιο, ο χλωρός δεν το εδέχθη, εκήρυξε εαυτόν αυτοκράτορα Δύσεως και εξεστράτευσε κατά Μαξεντίου, επειδή απέθανε ο Κων/νος ανέλαβε την εκστρατεία. 

Ο Μαξέντιος είχε οκταπλάσιο στρατό. ῾Ο Μ.Κων/νος προσευχόμενος είδε εν μεσημβρία τον Τίμιον Σταυρόν εκ λαμπρών άστρων και επιγραφή «εν τούτω Νίκα». ῎Εκαμε αυτό λάβαρο. ῾Ο Μαξέντιος ενικήθη και επνίγη εις τίβερι ποταμό. ᾿Ανεκηρύχθη αυτοκράτωρ Δύσεως εις ανατολή διώρισε τον γαμβρό του Λικίνιον. Το 313 μ.Χ υπέγραψαν οι δύο βασιλείς τό «διάταγμα των Μεδιολάνων» περί ανεξιθρησκείας και έπαυσαν οι διωγμοί. 

Μέτ᾿ ολίγο ο Λικίνιος ηθέλησε να επιβάλη την ειδωλολατρία, εις ᾿Ανδριανούπολι έγινε μάχη.. ο Λικίνιος εφονεύθη, ο Μ.Κων/νος εγένετο Μονοκράτωρ Ρωμαϊκού Κράτους. ῾Η αγία ῾Ελένη ελθούσα εις ῾Αγ.Τόπους εύρε τον Τίμιο Σταυρόν, έχτισε περί τους 360 ναούς εις τα πανάγια προσκυνήματα όπου επάτησαν τα Πανάγια πόδια του ΚΗΙΧ. 

Μετέφερε την πρωτεύουσα εις την Κων/πολι και εις τα εγκαίνια το έτος 330 την αφιέρωσε εις Θεοτόκον. Συνεκάλεσε την Α' Οικουμ.Σύνοδον. ῞Οταν κάποια φορά του έδωκαν κατηγορίες κατά τινων επισκόπων, δεν ηθέ-λησε να τας αναγνώση, έκαυσε αυτάς λέγων· «᾿Εάν ιδώ αρχιερέα αμαρτάνοντα θα τον σκεπάσω με τον μανδύα μου».

Αλλοτε του είπον να τιμωρήση τινάς οι οποίοι ελιθοβόλησαν τον ανδιάντα του εις την πόλιν. ῾Ο δε είπε με ανεξικακία ψηλαφώντας το πρόσωπό του· «ουδαμού πληγήν επί του προσώπου μού ορώ, αλλ᾿ υγιής».

Η γυναίκα του Φαύστα εσυκοφάντησε τον υιό τους Κρίσπο, ο Κρίσπος εθανατώθη, όταν διεπιστώθη η αδικία διέταξε και εφόνευσαν και την Φαύστα. Εις τον ανεγερθέντα ᾿Ανδριάντα του Κρίσπου ο Μ.Κων/νος κάτωθεν έγραψε «τώ ηδικημένω υιώ μου». Εις ᾿Εκκλησ.῾Ιστορία Μελετίου, ᾿Αθηνών γράφει ότι ο Σίλβεστρος πάπας Ρώμης τον εβάπτισε. 

Τούτο ψεύδος είναι των Λατίνων διά να στερεώσουν την πλάνη των, έδειξαν τον 9ον αιώνα πλαστό έγγραφο ότι δήθεν ο Μ.Κων/νος ανεγνώρισε το πρωτείο του πάπα κλπ. ᾿Αργότερα υπό πάντων των Λατίνων ημφισβητήθη η γνησιότης αυτού. Κατά τον Δοσίθεον ῾Ιεροσολύμων ο Μ.Κων/νος εβαπτίσθη προς το τέλος της ζωής του υπό κοινότητα επισκόπων εις Νικομήδεια. 

Απέθανε το έτος 337. Κατά τον Γρηγόριο Θεολόγο κατά ενταφιασμό του έψαλλον άγγελοι. ῾Η ιστορία τον εκάλεσε Μέγαν, η ᾿Εκκλησία άγιο και ᾿Ισαπόστολο μαζί με αγ.῾Ελένη.