Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας

Ο Μέγας ούτος πατήρ και διδάσκαλος της εκκλησίας (370-444). ᾿Εξ ᾿Αλεξανδρείας. Μετά τον θάνατον του Θείου του Θεοφίλου (πατριάρχ. ᾿Αλεξανδρείας) εψηφίσθη ο άγιος πατριάρχης. ᾿Εξεδίωξε από ᾿Αλεξάνδρεια τους Νοβατιανούς οι οποίοι έλεγον ότι αμαρτάνων μετά το βάπτισμα να ξαναβαπτίζεται. 

Ναβάτος ελέγετο ο αρχηγός της αιρέσεως ταύτης. ῎Αγγελος του είπε να λιτανεύση εις τον τόπο Κάνωβο όπου ήτο βωμός ειδώλων με λείψανα ῾Αγ. ᾿Αναργύρων. Τούτο ποιήσας εκαθάρισε τον τόπον από δαίμονας.

Επειδή οι ῾Εβραίοι εδημιουργούσαν προβλήματα, έφθασαν δε να θανατώσουν και χριστιανούς. ᾿Ιδών ο άγιος ότι ο ηγεμών τους επροστάτευε εσύναξε λαό και έκαυσε οίκους ῾Εβραίων και συναγωγή των.

Εγένετο μεγάλη φιλονεικία μεταξύ ηγεμόνος και αγίου. Τον γραμματέα του αγίου τόν ῾Ιέρακα ο ήγεμών έδειρε και επόμπευσε γυμνόν εις θέατρο. Την παρθένο ῾Υπατία την φιλόσοφον η οποία έλεγε τα αρμόδια διά ειρήνη λαού την εφόνευσαν οι περί τον ηγεμόνα. 

Τότε 500 μοναχοί, ερημίτες από Νιτρία ήλθον εις υπεράσπισι του πατριάρχου. ῾Η διαδήλωσι έλαβε οξύτητα, εις μοναχός ελιθοβόλησε τον άρχοντα, συνέλαβον τον μοναχό ᾿Αμμώνιο τον εβασάνισαν και απέθανε. Τότε οι ῾Εβραίοι εθάρρευσαν, εσύστησαν την συναγωγή των και χριστιανό παίδα εσταύρωσαν με βέργες αντί καρφίων. ῾Ο βασιλεύς Θεοδόσιος ο Νέος, εξεδίωξε τόν κακότροπο ηγεμόνα, ετιμώρησε τους ῾Εβραίους και έγινε ειρήνη άχρι καιρού.

Τότε άρχισε ο πατριάρχης Κων/πόλεως Νεστόριος να κηρύττη αιρετικά ότι η Θεοτόκος, Χριστοτόκος να ωνομάζηται διότι απλούν άνθρωπο έτεκε και όχι Θεόν. ῾Ο άγιος έγραψε επιστολάς εις Νεστόριον και λαόν, προήδρευσε την Γά Οικουμ. Σύνοδον εις ῎Εφεσσο (431 μ.Χ.), κατεδικάσθη ο Νεστόριος και έξωρίσθη εις Θάσο και μετά εις ᾿Αραβία. 

Τέλος αμετανόητος εσάπισε όλος, όταν επήγε για σωματική του ανάγκη άγγελος τον επάταξε και εξεχύθησαν τα σπλάχνα του και κακώς απέθανε. Εις Γά Οικουμ. Σύνοδο έλαβε ο άγιος Κύριλλος το προνόμιο να φορή εις την Θ.Λειτουργία λεπτό κάλυμα κεφαλής (δηλών την λεπτότητα νοός του με οποία εδογμάτισε την καθ᾿ υπόστασιν ένωσι του ΚΗΙΧ. 

Δύο φύσεις (θεία και ανθρωπίνη) εις εν πρόσωπο του Χριστού. ῾Ο αββάς Κυριακός εις Λαύρα Καλαμώνος εις ᾿Ιορδάνη είδε εν οράματι την Θεοτόκο έξωθεν κελλίου του με Τίμιο Πρόδρομο και Ευαγγ. ᾿Ιωάννη Θεολόγο. Την προσεκύνησε και παρεκάλει να εισέλθη να ευλογήση το κελλί του, ῾Η Θεοτόκος αρνουμένη έλεγε ότι έχει τον εχθρό της εις καλύβη του. 

Εξυπνος γενόμενος και ερευνήσας εύρε το βιβλίο Νεστορίου και το έκαυσε. Παρασυρθείς από τον θείο του πατριάρχη Θεόφιλο δεν εμνημόνευε τον ῞Αγ.Χρυσόστομο εις ιεράς ακολουθίας. Είδε οπτασία ότι ευρεθείς εις ναό ουράνιο όπου έψαλλον άγγελοι και άγιοι προσεκύνουν την Θεοτόκον, όταν προσήλθε να προσκυνήση, ο ῞Αγ.Χρυσόστομος τον εμπόδισε. 

Η Θεοτόκος εμεσίτευσε να μη τον εκδιώξουν διότι από άγνοια δεν εμνημόνευε τόν Χρυσόστομο. Εις τον θάνατό του μόνη η Κυρία Θεοτόκος επεσκέφθη τον άγιο που τόσο ηγωνίσθη εις τη ζωή του διά την τιμή της.

Επατριάρχευσε από 412 έως 444 μ.Χ.