Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

Βιογραφία
᾿Εκ Νάξου, εγεννήθη το 1749 εκ γονέων ᾿Αντωνίου-᾿Αναστασίας Καλλιβούρση, ωνομάσθη Νικόλαος. ῾Η μητέρα του αργότερα έγινε μοναχή (όνομα ᾿Αγάθη). ᾿Εφοίτησε εις την εν Νάξω σχολήν διδαχθείς από τον πάπα Χρύσανθον (αδελφόν του αγίου Κοσμά του Αιτωλού) όστις ήτο διευθυντής της σχολής και εδίδαξε έως τον Θάνατό του (1785). 16ετής ήλθε εις την Σχολή Σμύρνης και εισήχθη ως οικότροφος. ῎Εμεινε 5 έτη μαθών και τα Λατινικά, ᾿Ιταλικά και Γαλλικά. Το 1770 επανήλθε εις Νάξο, επί πενταετίαν ήτο γραμματεύς του μητροπολίτου Παροναξίας ᾿Ανθίμου.
῏Ηλθε εις ῞Υδρα και εγνωρίσθη με τον επίσκοπο Κορίνθου άγ.Μακάριον Νοταρά. Το 1775 εις την ῾Ι.Μονή Διονυσίου ελθών (εις ῞Αγ.῎Ορος έγινε μοναχός, μετωνομάσθη Νικόδημος. Τον διώρισαν αναγνώστην και γραμματέα της Μονής. Το 1777 ήλθε ο άγ.Μακάριος Νοταράς εις ῞Αγ.῎Ορος και προέ-τρεψε τον Νικόδημο να επιθεωρήση τήν «Φιλοκαλία», «Ευεργετινό» και περί «θείας Μεταλήψεως» (τά προς έκδοσι βιβλία). Τα διόρθωσε και ανεχώρησε ο Μακάριος εις Σμύρνη διά εκτύπωσιν, ο Νικόδημος έμεινε φιλοξενούμενος εις το κελλίον του ῞Αγ.Γεωργίου (τών «Σκουρταίων«) εις Καρυάς όπου επί εν έτος αντέγραψε τήν «᾿Αλφαβηταλφάβητον» βιβλίον συγγραφέν από τον όσιο Μελέτιο Γαλησιώτην.
᾿Επανήλθε εις την Μονή Διονυσίου, μετ᾿ ολίγον επήγε εις Καρυάς εις ασκητήριον εγγύς του Κελλίου («῞Αγ.᾿Αθανάσιος και ῞Αγ.Κύριλλος) της ῾Ι.Μονής Γρηγορίου. ᾿Ησχολείτο με αντιγραφή Κωδίκων. Συνέταξε ιδιόμελα και προσόμια εις την ακολουθία των αγίων ᾿Αθανασίου και Κυρίλλου. ᾿Επειτα εις Καψάλα έγινε υποτακτικός εις τον Γέ-ροντα ᾿Αρσένιο. Μυρίους κόπους και ιδρώτας κατάλαβε ο θεοφόρος Νικόδημος συγγράφων νύκτα και ημέραν. Το 1782 ηκολούθησε τον Γέροντα ᾿Αρ-σένιο εις την νήσο Σκυροπούλα. ᾿Εκεί έγραψε το βιβλίο «Συμβουλευτικόν» περιέχων Συμβουλάς πρός πάντας πιστούς, περί φυλακής αισθήσεων. Το 1783 επανήλθε εις ῞Αγ.῎Ορος και έλαβε το μέγα αγγελικό σχήμα παρά του Γέροντος Δαμασκηνού Σταυρουδά.
Μετ᾿ ολίγον έμεινε εις την καλύβη του Θεωνά εις την Σκήτη Καψάλας. Μετά εν έτος προσέλαβε υποτακτικό τον εκ Νάξου ᾿Ιωάννη, μετονομασθέντα διά του ᾿Αγγελικού Σχήματος ῾Ιερόθεον, όστις υπηρέτησε αυτόν 6 έτη. Διόρθωσε και ητοίμασε τα συγγράμματα του ῾Αγίου Συμεών του θεολόγου, Συνέθεσε τό «᾿Εξομολογητάριον», συνέλεξε τό «θεοτοκάριον» τόν «᾿Αόρατον πόλεμον», τό «Νέο Μαρτυρολόγιον», τά «Πνευματικά Γυμνάσματα» τα συγγράμματα του ῾Αγ.Γρηγορίου του Παλαμά. Τα αποσταλλέντα εις Βιέννη χειρόγραφα διά το τυπογραφείον απωλέ-σθησαν διότι το τυπογραφείο κατεστράφη εξ αιτίας επαναστατικών προκηρύξεων αι οποίαι είχον τυπωθή εκεί. Μαθών ο όσιος την απώλεια των συγγραμμάτων του ῾Αγ.Γρηγορίου του Παλαμά έκλαυσε πολύ λυπούμενος. Μετά του ιερομονάχου ᾿Αγαπίου εκ Δημητσάνης Πελοπονήσουυ ητοίμασε τό «Πηδάλιο» και ο πατριάρχης Νεόφυτος έδωκε Συνοδική έγκρισιν.
῎Εγινε έρανος τα χρήματα μετά των χειρογράφων έφερε εις Βενετία ο αρχιμανδρίτης Θεόδωρος, αλλ᾿ ούτος άλλα αυθαιρέτως αφήρεσε, άλλα αλλοίωσε και τινά ιδικά του προσέθεσε. ῞Οταν ο ιερός Νικόδημος είδε ταύτα κατεθλίβη μεγάλως. ᾿Επειτα εκοινοβίασε εις τον Γέροντα Σίλβεστρο εις το κελλίο «῞Αγιος Βασίλειος» εις Καψάλα. ᾿Εκεί συνέγραψε τήν «Χρηστοήθεια», διώρθωσε τά «εγκώμια του επιταφίου». Μετ᾿ ολίγον εισήλθε εις Μονή Παντοκράτορος, ο έρως της ησυχίας τον έφερε πάλι εις την καλύβη απέναντι του «῾Αγίου Βασιλείου» το νύν κελλίον του ῾Αγ.Νικολάου, εκεί διέμεινε από το 1794-1805, γράφων, κλαίων, νηστεύων. Γράφει ο μοναχός Ευθύμιος· «῾Η τροφή του ήτο ποτέ μέν ορύζιον νερόβραστο, ποτέ νερόμελο, τον περισσότερο καιρό ελαίαι και μουσκε-μένα κουκιά.
Οι γείτονες γνωρίζοντες ότι δεν μαγειρεύει πολλάκις του επήγαινον φαγητό. Συνέ-γραψε ερμηνεία εις 14 επιστολάς ᾿Απ.Παύλου, και 7 καθολικάς, εκαλλώπισε το «Ευχολόγιον», τό «᾿Εξομολογητάριον», «῾Ερμηνεία ψαλμών του Ζυγαδηνού», το βιβλίο «Κήπος χαρίτων». ῞Οταν έγραφε τον 34 ψαλμό ερμηνεία εις το στίχο «Γενηθήτω η οδός αυτών σκότος και ολίσθημα...» οι δαίμονες του επροξένησαν τόσο θόρυβο και κρότο ως να διήρχετο στρατός και να κατέρρευσε ο εκεί πλησίον τοίχος. 7 έτη πρό κοιμήσεώς του είχε αντιγραφέα των έργων του τον μοναχό Κύριλλο εκ Προυσσού και επί 19 έτη ῾Ιερομόναχον εν ῾Αγ.῎Ορει. Συνέταξε τον τρίτομον «Συναξαριστή» τό «εορτοδρόμιον», τήν «Νέα κλίμακα».
᾿Εν τέλει συνέγραψε «ομολογία της εαυτού πίστεως» διά να αναιρέση τας συκοφαντίας. Μίαν και μόνη φροντίδα και έννοια είχε καθ᾿ όλη του την ζωήν, την τέλεσι του θείου θελήματος και την ωφέλεια του πλησίον. ῎Εζησε ως άγγελος, ακτινοβολών την χάριν του Χριστού. Ταπεινώς έγραφε; «᾿Εγώ ειμί το έκτρωμα», ο «τεθνηκώς κύων», «τό ουδέν», «ο κεχριαίος» «ο άσοφος, ο απαίδευτος». ᾿Αντί υποδημάτων εφόρει πάντοτε «τσαρούχια», δεν είχε δεύτερο ῥάσο! Την 5η ᾿Ιουλ. 1089 προσεβλήθη υπό ημιπληγίας. ῎Εκαμε γενική εξομολόγησι, εζήτησε ευχέλαιο και καθημερινώς εκοινωνούσε τα ῞Αγια Μυστήρια.
῾Η αδελφότης του κελλίου των «Σκουρταλιών» με αγάπη τον εφρόντιζε. ῞Οταν εκοινώνησε τον ερώτησαν· «Διδάσκαλε ησυχάζεις»; απήντησε· «Τον Χριστόν έβαλα μέσα μου και πως να μην ησυχάσω»;
Την 14 ᾿Ιουλ. 1809 εις ηλικία 60 ετών ανα- τέλλοντος του ηλίου εκοιμήθη εν Κυρίω.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Σοφίας χάριτι, Πάτερ κοσμούμενος, σάλπιξ θεόφθογγος, ὤφθης τοῦ Πνεύματος, καὶ ἀρετῶν ὑφηγητής, Νικόδημε θεηγόρε, πάσι γὰρ παρέθηκας, σωτηρίας διδάγματα, βίου καθαρότητας, διεκφαίνων τὴν ἔλλαμψιν, τῷ πλούτῳ τῶν ἐνθέων σου λόγων, δι' ὧν ὡς φῶς τῷ κόσμῳ ἔλαμψας.