Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Βιογραφία
ισαπόστολοι και Φωτισταί των Σλάβων· 'Εκ Θεσ/νίκης, πατρός Λέοντος στρατιωτικού και μητρός Μαρίας, απέ-κτησαν 7 παιδιά. 'Ο Μεθόδιος εγεννήθη το 815 μ.Χ. 'Ο αδελφός του Κων/νος (ο μετέπειτα Κύριλλος) εγεννήθη το 826 μ.Χ. 'Ο Μεθόδιος διωρίσθηκε διοικητής σε μία σλαβική περιοχή, οι κοσμικές φροντίδες τον εκούραζαν, με εύσχημο τρόπο παραιτήθηκε και κατέφυγε εις ῎Ολυμπο Βιθυνίας (απ' τα μεγαλύτερα τότε μοναστικά κέντρα του Βυζαντίου) και έγινε μοναχός. Μετ' ολίγον ηκολούθησε και ο αδελφός του ο οποίος το έτος 860 μ.Χ. ανέλαβε να φε-ρη εις πέρας διπλωματική αποστολή εις Χαζάρους (λαόν που κατοικούσε βορείως του Ευξείνου Πόντου διά να αναζητήσουν οι Βυζαντινοί συμμαχία.
'Ο Μεθόδιος ηκολούθησε τον αδελφό του βοηθώντας τον. Εις την χώρα των Χαζάρων ο Κων/νος διεξήγαγε τρεις συζητήσεις με 'Ιουδαίους και εξήλθε νικητής.
Κατά την διάρκεια του ταξειδιού του, εις την Κριμαία ευρήκαν οι Μεθόδιος και Κων/νος τα ιερά λείψανα του αγ.Κλήμεντος. 'Ο βασιλεύς Μιχαήλ ο Γι και ο πατριάρχης Φώτιος ετοποθέτησαν τον Μεθόδιο ηγούμενο εις μονή Πολυχρονίου, τότε είχε 70 μοναχούς. Το 862 εις Κων/πολι έφθασαν απεσταλμένοι του ηγεμόνος της Μοραβίας 'Ρατισλάβου και εζήτησαν από βασιλέα να τους στείλη διδάσκαλο χριστιανικής πίστεως εις τη γλώσσά τους. Το έργο ανετέθη εις τους δύο αδελφούς οι οποίοι ευθύς ήρχισαν τη δημιουργία αλφαβήτου Σλαβικού και μεταφράσεις ιερών βιβλίων.
Εις την Μοραβία ηγεμών και λαός τους υπεδέχθησαν με τιμές (863 μ.Χ.). Εις την Μοραβία έμειναν 40 μήνες (863-867) μετέφρασαν τα λειτουργικά βιβλία και αναγνώσματα εις τα Σλαβονικά. Πολύπλευρο το έργο τους· Να εκπαιδεύσουν μαθητάς διά το ιερατικό και ιεραποστολικό έργο να καταπολεμήσουν τα ειδωλολατρικά ήθη και έθιμα και να εξουδετερώσουν τις αντιδράσεις του λατινικού κλήρου. 'Επιστρέφοντες εις Κων/πολι, διερχόμενοι από Παννονία ο ηγεμόνας της χώρας ο Κόσελ τους κράτησε αρκετό καιρό διά να τους διδάξουν τη σλαβική γλώσσα. Τους παρέδωκε και 50 μαθητάς διά να διδαχθούν την σλαβική γλώσσα.
Με τη μεγάλη αυτή συνοδεία συνέχισαν τον δρόμο τους, όμως απ' την Βουλγαρία δεν ήτο κατάλληλος ο τόπος δι' επιστροφή, διότι είχον εκδιώξει οι Βούλγαροι τους ορθοδόξους ιεραποστόλους, εις Κων/πολι. 'Ο βασιλεύς Μιχαήλ Γι εδολοφονήθηκε, εβασίλευσε ο Βασίλειος Μακεδών και πατριάρχης ήτο ο 'Ιγνάτιος.
῎Ετσι το 867 μ.χ. έφθασαν εις Βενετία. 'Ο πάπας 'Ρώμης Νικόλαος Αι εις 'Ρώμη τους υπεδέχθη με αναμμένες λαμπάδες με πλήθη πιστών εις την πύλη πόλεως, είχαν πληροφορηθή ότι οι δύο αδελφοί μετέφεραν τα αγ.Λείψανα του αγ.Κλήμεντος (πάπα 'Ρώμης). 'Ο πάπας Νικόλαος εδέχθη την χρησιμοποίησι σλαβικής γλώσσας εις λατρεία, ευλόγησε τα σλαβικά βιβλία και το αγ. Ευαγγέλιο (το σλαβικό) το ετοποθέτησε εις αγ. Τράπεζα του ναού του αγ.Πέτρου. 'Ο ίδιος εχειροτόνησε τον Μεθόδιο ιερέα. Και άλλοι μαθητές των δύο αδελφών εχειροτονήθησαν 'Ιερείς. 'Ετέλεσαν Θ.Λειτουργία εις τα σλαβονικά εις 3 ναούς της 'Ρώμης και εις τάφο του 'Αποστ. Παύλου.
'Ο Κων/νος, 50 ημέρες πριν το θάνατό του εκάρη μοναχός με το όνομα Κύριλλος. 'Απέθανε 42 ετών (εις τας 14 Φεβρ. 869) και ετάφη εις τα δεξιά του ναού του 'Αγ. Κλήμεντος. 'Ο Μεθόδιος επέστρεψε εις Παννονία με επιστολή πάπα που τον ώριζε διδάσκαλο και ενέκρινε τη Λειτουργία εις σλαβική γλώσσα μόνο το Ευαγγέλιο και 'Απόστολος να διαβάζονται πρώτα εις τα Λατινικά και μετά εις Σλαβονικά. Λίγο αργότερα ο άρχων Κόσελ με συνοδεία 20 επισήμων ανδρών έστειλε τον Μεθόδιο εις 'Ρώμη και εχειροτονήθη επίσκοπος.
'Ως αρχιεπίσκοπος Παννονίας ο Μεθόδιος εγκατεστάθη εις το Σίρμιο. Οι Φράγκοι κληρικοί αντέδρασαν, τον συνέλαβαν και τον εδίκασαν με την κατηγορία ότι εργαζόταν σε περιοχές που ανήκαν εις δικαιοδοσία Φράγκων επισκόπων. Το 870-873 υπέφερε ο Μεθόδιος τα πάνδεινα εις φυλακή. 'Ο πάπας 'Ιωάννης ο 8ος ενήργησε και τον ελευ- θέρωσαν. 'Ο Μεθόδιος εσυνέχισε το έργο του, όμως δεν συμμορφώθηκε με εντολή να τελή την λειτουργία εις τα Λατινικά. ῞Οταν ήλεγξε τους Λατίνους διά το «φιλιόκβε» -την προσθήκη δηλ. εις το σύμβολο της πίστεως έκαναν μισητό τον Μεθόδιο και εις τον ηγεμόνα Σφεντοπούλκ. 'Ο πάπας το 879 μ.Χ. τον εκάλεσε εις 'Ρώμη δι' απολογία, ο πάπας επιβεβαίωσε τα δίκαια του Μεθοδίου, οι αντίπαλοί του όμως διέδιδαν ψεύδη και εδυσκόλευαν το έργο του.
'Ο βασιλεύς Κων/πόλεως Βασίλειος Αι του έγραψε να έλθη εις Κων/πολι. 'Ο Μεθόδιος το τε-λος 881 έφθασε εις Κων/πολι ο αυτοκράτωρ, ο πατριάρχης Φώτιος και λαός με μεγάλες τιμές τον εδέχθησαν, ο βασιλεύς εκράτησε μία σειρά από μεταφράσεις του εις σλαβονικά. 'Επέστρεψε συνεχίζοντας ιεραποστολικά και εις Πολωνία, εβάπτισε τον ηγεμόνα Βοημίας, αναθεμάτισε τον ηγεμόνα Σφεντοπούλκ και άλλους κληρικούς διά την αντορθόδοξο ζωή των.
Συνέχισε τις μεταφράσεις. 'Υπέδειξε τον μαθητή του Γοράσδο διαδοχό του και την Κυριακή Βαΐων 3-4-885, ευλογήσας τον λαό και τον ηγεμόνα εις την εκκλησία είπε· «τέκνα μου, αγρυπνήσατε μαζί μου μέχρι την Τρίτη ημέρα». ῎Ετσι έγινε. Πρωί της 3ης ημέρας εξέπνευσε εις τας αγκάλας των ιερέων μαθητών του λέγοντας το· «Κύριε, εις χείρας Σου παραθήσομαι το πνεύμα μου». ῎Εψαλλαν την νεκρώσιμη ακολουθία εις λατινικά, ελληνικά και Σλαβονικά ετάφη εις καθεδρικό ναό. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί ο τάφος του μεγάλου αυτού αγίου.
'Ο αγ.Μεθόδιος άφησε 200 ιερείς, διακόνους, υποδιακόνους (μαθητάς) και πολύ περισσοτέρους λαικούς μαθητάς του. 'Ο πάπας Στέφανος παραμέρισε το Γοράσδο και ανεγνώρισε το Γίσινγκ και έστειλε τον λατινοεπίσκοπο Δομίνικο και δύο ιερείς, απηγόρευσαν την τέλεσι της Θ.Λειτουργίας εις σλαβονική και εις τον Γοράσδο να λειτουργή. Ξέσπασαν διάλογοι περί του «φιλιόκβε» και έριδες σε ποίον ανήκει η εκκλησία Μοραβίας εις ορθοδόξους η Φράγκους. 'Ο ηγεμών εδέχθη τους Φράγκους.
'Αρχισε ο διωγμός των μαθητών του αγ. Μεθοδίου. Τους έσερναν γυμνούς εις τα αγκάθια... άλλους επώλησαν δούλους εις εβραίους, τους Γοράσδο, Κλήμη, Λαυρέντιο, Ναούμ και 'Αγγελάριο τους έφυλάκισαν, μετά τους ωδήγησαν έξω απ' την πόλι μέσα εις τον χειμώνα του 886 μ.Χ. 'Ο Κλήμης, Ναούμ, 'Αγγελάριος πέρασαν τον «῎Ιστρο ποταμό (=Δούναβι) έφθασαν εις ηγεμόνα Βουλγάρων Βόρι. 'Ο 'Αγγελάριος εκοιμήθη ειρηνικά. 'Ο Βόρις εβοήθησε τον Κλήμεντα και τον έστειλε εις δυτική περιοχή εις την Κουτμιτζινίτζα. Εις 7 χρόνια απέκτησε 3.500 μαθητάς. 'Εγινε επίσκοπος Βελίκας, συνέγραψε και απλούς λόγους εορταστικούς διά το λαό και έγραψε και τους βίους Κυρίλλου και Μεθοδίου. Συνέθεσε και τροπάρια. Και εις Κροατία και Δαλματία μαθηταί 'Αγ.Μεθοδίου εσυν-έχισαν το ισαποστολικό έργο των.
'Ο Γοράσδος απέθανε μαρτυρικά εις τη Μοραβία. Ειδικοί ερευνητές εις το χώρο Βουλγαρίας τοποθετούν και την αντικατάστασι του γλαγολιτικού αλφαβήτου από το Κυριλλικό. 'Η εκμάθησι του πρώτου ήτο δύσκολος γι' αυτό οι μαθητές των δύο αδελφών εδημιούργησαν απλό αλφάβητο (τα περισσότερα γράμματα ελήφθησαν απ' τη μεγαλογράμματη Βυζαντινή γραφή). Για να τιμήσουν τον διδάσκαλο αγ. Κύριλλο εις το νέο αλφάβητο έδωσαν τ' όνομά του (Κυριλλικό). 100 χρόνια μετά την κοίμησι αγ. Μεθοδίου το 'Ρωσσικό έθνος με επικεφαλής τον ηγεμόνα Βλαδίμηρο βαπτίζεται. Το μεταφραστικό έργο των αγ. Κυρίλλου - Μεθοδίου καρποφορεί τώρα εις την 'Αγία 'Ρωσσία. Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν.