Όσιος Παύλος ο Θηβαίος (234-341)

Εις διωγμό του Δεκίου (250μ.Χ) έμεινε ορφανός. Φοβηθείς έφυγε εις σπήλαιο ερήμου. ῏Ητο ο Παύλος από την Θηβαίδα Αιγύπτου. 30 χρόνια ετρέφετο με χόρτα και φοίνικας και σκεπόμενος με φύλλα.

Τον εύρε ο ῞Αγ. ᾿Αντώνιος ήτο 90 ετών, διελογίζετο εάν είναι άλλος εις την εσωτέρα έρημον. ῎Αγγελος τον έστειλε εις τον Παύλον. ῾Οδοιπορών ο ᾿Αντώνιος εύρε ζώο ως τον μυθικόν ῾Ιπποκένταυρο, σταυρώσας αυτό (μέ το σημείο του Σταυρού) το ηρώτησε και του έδειξε την οδόν. Μετά είδε τον Σάτυρο που τον προσκυνούσαν οι ειδωλολάτρες για Θεό. 

Ακολουθώντας ένα λέοντα (εγνώριζε ότι ο Θεός τον έστειλε) έφθασε εις σπήλαιο. ῞Εξι ώρες γονυκλινής εδέετο να του ανοίξη ο Παύλος διά να τον δοκιμάση ηρνείτο. Τέλος ήνοιξε ησπάσθησαν φιλήματι αγίω και εκάθισαν. Συνομιλούντων εις κόραξ έφερε έναν άρτον. ῾Ο Παύλος είπε ότι 60 χρόνους του φέρνει κάθε ημέρα μισό ψωμί, σήμερα διά εσέ ολόκληρο. 

Πολύ εφιλονίκησαν ποίος θα ευλογήση την τράπεζα. Τέλος κρατώντας τον άρτον (έκαστος από ένα μέρος , έκοψαν και δοξάζοντες τον Θεόν έφαγον. ῾Ο Παύλος του είπε ότι αποθνήσκει και να τον ενταφιάση. ῾Ο ᾿Αντώνιος έκλαιγε. ῾Ο Παύλος του εζήτησε να φέρη μανδύα που του εχάρισε ο Μέγας ᾿Αθανάσιος και με αυτόν να τον ενταφιάση. Είπε αυτό διά να μη ίδη το θάνατό του και λυπηθή. ῾Ο ᾿Αντώνιος επέστρεψε. 

Οι μαθηταί του ηρώτησαν που ήτο, ο δέ· «Ουαί μοί τώ αθλίώ τέκνα μου, ότι ψευδώς φορώ το μοναχικό σχήμα, είδα αληθώς άλλον Παύλον ως εν Παραδείσω, ζώντα (διάγοντα) εις την έρημον» προσθέτων το· «Καιρός του λαλείν και καιρός του σιγάν» έλαβε τον μανδύα του ῾Αγ. ᾿Αθανασίου και έτρεχε προς Παύλον. ᾿Ενώ επλησίαζε είδε αγγέλους, προφήτας, αποστόλους χορούς αγίων να συνοδεύουν την αστράπτουσα ψυχή Παύλου εις ουρανό. 

Εκλινε γόνυ κλαίων. ᾿Ελθών εύρε τον Παύλο γονατιστό με υψωμένα τα χέρια. ᾿Ενόμισε ζώντα και συμπροσευχόμενος εμεινε δίπλα του πολλή ώρα. Τέλος είδε ότι ήτο νεκρός. Καταφιλών το λείψανό του και κλαίων είδε να έρχονται δύο λέοντες (δέν είχε δικάλι να σκάψη..) και έσκαψαν με όνυχάς του τον τάφο. 91 έτη έζησε εις έρημον. ῾Ο ᾿Αντώνιος έμεινε μία ημέρα ακόμη, ο κόραξ δεν ήλθε. ῎Ελαβε τη στολή Παύλου που ήτο από φοινικόκλαδα και επέστρεψε. Την εφόρει εις μεγάλας εορτάς διά ευλογία.