Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης

14ος αιών. ᾿Ητο από Λάμψακο. Εις βάπτισμα ωνόμασαν Μανουήλ, οι ευσεβείς γονείς του τον αφιρωσαν εις τον ναό της Θεοτόκου. Εκ νεότητος ο Μανουήλ έδιδε τα ρούχα του, φαγητό του και ελεημοσύνας.. 17 ετών όταν εσκέπτοντο οι γονείς του διά γάμο ο Μανουήλ έφυγε και εις το όρος Γάνου (Θράκη επί Προποντίδος) έγινε υποτακτικός εις τον ασκητή Μάρκο με το όνομα Μάξιμος.

Απέθανε ο Μάρκος και ο Μάξιμος επήγε εις το Παπίκειο όρος (τό νύν όρος Ρίλα Βουλγαρίας), μέτ᾿ ολίγον εις ναό οδηγητρίας εις Κωνσταντινούπολι, ανυπόδυτος, μ᾿ ένα τρίχινο υποκρινόμενος τον μωρόν. Τον εκάλεσε ο βασιλεύς ᾿Ανδρόνικος εις ανάκτορα και συνωμίλησαν θαυμάζων την σοφία του αν και ήτο κατά κόσμον αγράμματος. 

Ο Λογοθέτης Κανίκλειος είπε· «Φωνή ᾿Ιακώβ - χείρες ῾Ησαύ» ο όσιος τότε έφυγε αποκαλών αυτούς άφρονας (τούς διανοου-μένους τους περί τον ᾿Ανδρόνικον Παλαιολόγον). ῾Ο οσιος συχνά έβλεπε τον Πατριάρχη ᾿Αθανάσιο - κατοικούσε εις προαύλιο Βλαχερνών νού Θεοτόκου - αγρυπνών, νηστεύων και κλαίων κάθε νύχτα, την ημέρα έκαμε τον σαλό. Μετά καιρόν επήγε εις Θεσσαλονίκη εις ναό ῞Αγ. Δημητρίου, έπειτα εις Λαύρα οσ. ᾿Αθανασίου ᾿Αθωνίτου (῞Αγ. ᾿Ορος).

Εψαλλε εις εκκλησία, αν και έζη εις το κοινόβιο, κελλί δεν είχει εις τα στασίδια των παρεκκλησίων ανεπαύετο ολίγον από αγρυπνίας και νηστείας. Την Κυριακή τών ῾Αγίων Πατέρων του εφάνη η Θεοτόκος με ΚΗΙΧ εν αγκάλαις λέγουσα· «᾿Ακολούθη μοί πιστότατε Μάξιμε και ανάβα εις ᾿Αθωνα διά να λάβης την χάριν του ῾Αγ. Πνεύματος όπως επιθυμείς» 

Τρείς φορές είδε αυτό το όραμα, μετά από μία εβδομάδα ανέβη εις ᾿Αθωνα με άλλους μοναχούς. Μετά την θείαν λειτουργία ανεχώρησαν όλοι. ῾Ο όσιος 3 νυχθήμερα προσηύχετο.

Οι δαίμονες πολλούς πειρασμούς του έκαμαν. ᾿Εφάνη η Θεοτόκος ως βασίλισσα συνοδευομένη από λαμπρούς νέους, εκρέτει εις αγκάλας της τον ΚΗΙΧ. ῾Ο όσιος δοξολογών με τό «Χαίρε Κεχαριτωμένη κλπ»..» προσεκίνησε κατά γής, η Θεοτόκος είπε· «Λάβε χάρι κατά δαιμόνων «ο σεπτός αθλοφόρος και κατοίκησε εις τους πρόποδας τού ᾿Αθω.

Τούτο είναι θέλημα του Υιού μου ν᾿ ανέβης εις ύψος αρετής και να γίνης διδάσκαλος πολλών να σωθούν». Του έδωσε ουράνιο άρτο και όταν τον εγεύθη τον εκύκλωσε θείον Φως και ήκουσε ύμνους αγγέλων. ῾Η Θεοτόκος ανέβη εις ουρανό πλημμυρίζουσα τον όσιο ευωδία και έλλαμψη. Μετά 3 ημέ-ρας κατέβη εις το ναό Θεοτόκου (μιάμισυ ώρα οδοιπορίας) και έμεινε ολίγας ημέρας.

Μετά πάλι α- νέβη και ησπάζετο τον τόπο εμφανίσεως της Θεοτόκου και την εζήτει μετά δακρύων. Φως όμως μόνο και ευωδία ηξιώθη... δύο τρείς φοράς. Οι μοναχοί ενόμιζον ότι ήτο τρελλός διότι έχτιζε αχυροκαλύβες και τις έκαιγε.. μετά εις άλλο τόπο έκαμε καλύβη και όταν ετελείωνε την έκαιγε. Τον ωνόμασαν Καυσοκαλύβη. 

Δεν απέκτισε καλύβη, ούτε εργαλεία ούτε τρόφιμα, ούτε ιμάτια, ανυπόδητος, μονοχίτων περιφερόμενος -επίγειος άγγελος.῾Ο,τί παρηγοριά δηλ. ολίγη τροφή άρτου η οίνο του πρόσφερε κα-νένας μοναχός τό «ουράνιο πτηνό» από ταπείνωσι εδέχετο. ῾Η ζωή του ήτο αδιάλλειπτος θρήνος -δακρυα. ῞Οταν ήλθε ο άγ. Γρηγόριος ο Σιναϊτης εις ῞Αγ. ᾿Ορος και εζήτησε να τον φέρουν. 

Οι απεσταλμένοι μοναχοί όταν είδον τον όσιον Μάξιμο τους προσφώνησε κατ᾿ όνομα και λέγων ποίος και γιατί τους έστειλε, έφθασαν εις κελλί οσίου Γρηγορίου εις Σκήτη Μαγουλά ο Μάξιμος είπε να ανα-μένουν διότι ο Γρηγόριος αναπαύετει από την αγρυπνία. Μετά τον μοναχικό ασπασμό συνομίλησαν οι όσιοι Γρηγόριο - Μάξιμος, ο Μάξιμος προσεποιήτο τον τρελλό. 

Τελικά εδηλώθη εις Γρηγόριο πως από νεαρά ηλικία παρακαλούσε μετά δακρύων την Θεοτόκο να του χαρίση τη νοερά προσευχή, μια φορά ασπαζόμενος την εικόνα της απ᾿ την εικόνα φλόξ εξήλθε, δρόσος και γλυκύτης και η καρδιά του φλεγείσα άρχισε εντός να ευχεται. Πολλά συνομίλησαν, ο θείος Γρηγόριος τον παρεκάλεσαι να μείνη εις ένα τόπο διά ωφέλεια μοναχών. 

Εκαμε υπακοή, με χόρτα έχτισε καλύβη, έσκαψε και τον τάφο του και καθ᾿ εκάστην έκλαιγε και έψαλλε νεκρώσιμα τροπάρια που ο ίδιος έγραφε.

Εθεράπευσε πολλούς δαιμονιζομένους και πολλούς εβοήθα με το προορατικό του χάρισμα. ῾Ο ερημίτης Μεθόδιος τον είδε κυκλωμένο με άκτιστο Φως. ῞Ενα χειμώνα του επήγαν άρτο και εύρον εκεί ζεστό και ευωδιάζοντα, ο όσιος έδωκε εις τους μοναχούς αυτούς απ᾿ τον ουράνιο άρτο και ώρκισε να μη το είπουν πουθενά εν᾿ όσω ζή. 

Διά προσευχής του μετέβαλλε το ύδωρ της θαλάσσης είς πόσιμο. ῾Ο μετέπειτα επίσκοπος Αχριδών είδε τον όσιον να πετά εις τον αέρα ψάλλοντας και να του προφητεύη ότι θα γίνη επίσκοπος. Τον Λαυριώτη μοναχό ᾿Ιάκωβο ήλεγξε διότι είχε κρυμμένα χρήματα.

Ηλθε ο επίσκοπος Τραϊανουπόλεως - Θράκης εζήτησε την ευλογία του.

14 έτη ασκήτευσε εις σπήλαιον (καλύβη) πλησίον της εκκλησίας της Παναγίας (πλαγιά ᾿Αθω) και μετά εις μικρά καλύβη που έκτισε εγγύς της Λαύρας διαμένων έως τέλους της ζωής του. Προγνώρισε τον θάνατό του και ποίοι θα παρευρεθούν εις κηδεία του (τούς ανέφερε ονομαστικώς).

13 ᾿Ιανουαρ. ετών 95 εκοιμήθη. Κατ᾿ εντολή του δεν έγινε ανακομιδή λειψάνων.