Άγιοι Τρεις Ιεράρχες -Οικουμενικοί Διδάσκαλοι και Πατέρες της ᾿Εκκλησίας, Βασίλειος, Γρηγόριος και Ιωάννης
Βιογραφία
Η αιτία της εορτής είναι αύτη· ᾿Επί ᾿Αλεξίου Κομνηνού του Βασιλέως εγένετο φιλονικεία μεταξύ χριστιανών και διηρέθησαν εις ᾿Ιωαννίτας - Βασιλείτας - Γρηγορίτας. ῎Αλλοι έλεγαν τον Μέγα Βασίλειο ανώτερο, άλλοι τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο και άλλοι τον άγ. ᾿Ιωάννη τον Χρυσόστομο.
Εφάνησαν οι τρείς άγιοι ῾Ιεράρχαι εις τον επίσκοπον Ευχαϊτών ᾿Αγκύρας ᾿Ιωάννην (τόν επικαλούμενον Μαυρόποδα - ούτος ήτο πρώτα καθηγητής εις το πανεπιστήμιον Κων/πόλεως, εις το τέλος της ζωής του καταλιπών την επισκοπή του απέθανε ως μοναχός εν Κων/πόλει). ᾿Εφάνησαν οφθαλμοφανώς και είπον· «῾Ημείς είμεθα πλησίον του Θεού ίσοι κατά καιρούς όπου ετύχομεν ο κα-θένας υπό ῾Αγ.Πνεύματος· συνέγραψε διδασκαλίας διά την σωτηρίαν των ανθρώπων δεν υπάρχει λοιπόν πρώτος η δεύτερος αλλ᾿ εάν τον ένα είπης ευθύς; και οι άλλοι ακολουθούν.
Γράψε ακολουθία και όρισε κοινή εορτή ώστε οι εορτάζοντες να λαμβάνουν αγιασμό. Ταύτα ειπόντες αφανείς έγιναν. ῾Ωρίσθη τον ᾿Ιανουάριον τήν 30ην διότι τον μήνα αυτό την 1ην , 25ην και 27ην υπάρχουν αντίστοιχοι εορταί των 3 ῾Ιεραρχών.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.
