Άγιοι Αθανάσιος και Κύριλλος (Αρχιεπίσκοποι Αλεξανδρείας)

Ο άγιος ᾿Αθανάσιος εγεννήθη εις ᾿Αλεξάνδρεια από ευσεβείς γονείς. Παίζοντας με άλλα παιδάκια εις την παραλία, άλλο ως αναγνώστηςμ άλλο διάκονος -ιερεύς, ο ᾿Αθανάσιος είχε τον ῥόλο του Πατριάρχη. ῞Οταν είδε ο πατριάρχης ᾿Αλεξανδρείας αυτά, τα παιδιά που βάπτισε ο ᾿Αθανάσιος τα έχρισε με ῞Αγιο Μύρο μόνο, δεχόμενος ούτω έγκυρο το βαπτισμα του ᾿Αθανασίου. 18 ετών εχειροτονήθη ο ᾿Αθανάσιος αναγνώστης, 25 ετών διάκονος. 

Εις την Α' οικουμ. Σύνοδο υπέρμαχος ορθοδοξίας κατά του ᾿Αρείου. ῾Ο επίσκοπος Νικομηδείας Ευσέβιος έγινε κρυφά ᾿Αρειανός, ερχόμενος εις βασιλέα Μέγα Κων/νο έφερε γραπτή μαρτυρία του ᾿Αρείου απ᾿ την εξορία ότι μετανοεί, ο βασιλεύς ως απλούς νομίζων ότι αληθώς μετενόησε ο ᾿Αρειος, διέταξε να επανέλθη εις την θέσι του.

Ο ῞Αγ.᾿Αθανάσιος δεν τον εδέχθη και έγραψε εις βασιλέα ότι είναι αναθεματισμένος, ως χριστιανος που μετανοεί ίσως τον δεχθή. ῾Ο βασιλεύς πιεζόμενος από Ευσέβιον διέταξε τον ᾿Αθανάσιον η να δεχθή τον ῎Αρειον η να καθαιρεθή. Το έτος 326 μ.Χ. εχειροτονήθη ο ᾿Αθανάσιος πατριάρχης ᾿Αλεξανδρείας. Οι ᾿Αρειανοί εσυκοφάντησαν τον ᾿Αθανάσιο ως επίβουλο του βασιλέως και ως άδικο και φιλοχρήματο. 

Με έναν ιερέα τον ᾿Ισχύρα (πού αντικανονικά εφόρει τα ράσα) έφεραν τας κατηγορίας εις βασιλέα. ῾Ο Μέγ.Κων/νος διέ-ταξε και συνεκροτήθη σύνοδος εις την Τύρον, έφεραν τον ιερέα Μακάριον (τής ᾿Αλεξανδρείας) ν᾿ απολογηθή διότι ο ᾿Ισχύρας έλεγε ότι εποδοπάτησε τα ῾Αγια Μυστήρια. ᾿Ενώ ήρχετο ο ᾿Αθανάσιος εις Σύνοδο ν᾿ απολογηθή ο βασιλεύς διέταξε να παύση η Σύνοδος και ο ᾿Αθανάσιος να παραμείνη εις θέσι του. 

Ο Μακάριος εζήτει ν᾿ αποδείξη ο ᾿Ισχύρας πότε και υπό ποίου έγινε ιερεύς. Γενομένης φιλονεικίας και συκοφαντιών οι αρχιερείς καθήρεσαν τον άγ.᾿Αθανάσιον ενώ πολλοί εξ αυτών είχαν υπογράψει την καθαίρεσι του ᾿Αρείου. ῾Ο βασιλεύς εκάλεσε όλους τους επισκόπους να έλθουν εις τα ανάκτορα. ῾Ο Ευσέβιος και Θεόγνις δεν ήλθαν αλλά εδικαιολογούντο εγγράφως. 

Ο βασιλεύς κατενόησε και διέταξε να επιστρέψη ο ᾿Αθανάσιος εις το θρόνο του. ῾Ο ῎Αρειος συνέχιζε να κηρύττει τις αιρέσεις του. Οι ᾿Αρειανοί κατώρθωσαν και έπεισαν τον Μ. Κων/νο και εξώρισαν τον ᾿Αθανάσιο εις Γαλλία. μέτ᾿ ολίγον ο Μ. Κων/νος απέθανε και εβασίλευσαν οι υιοί του Κων/νος εις Κων/πολι, ο Κώνστας εις Ρώμη και ο Κωνστάντιος εις ῾Ισπανία. ῾Ο ᾿Αθανάσιος ευρέθη πιεζόμενος η να συλλειτουργήση με τον ᾿Αρειο η να παραιτηθή του θρόνου. 

Ο ᾿Αρειος ερχόμενος διά σωματική του ανάγκη εχύθησαν τα εντόσθιά του και κακώς απέθανε υπό της θείας δίκης. ῾Ο Μ. ᾿Αθανάσιος έμεινε δύο έτη και 4 μήνας εις εξορία. ῾Ο βασιλεύς Κώνστας επανέφερε τον ᾿Αθανάσιο εις τον θρόνο του. ῾Ο λαός τον εδέχθη με τιμάς. Οι ᾿Αρειανοί εξηγέρθησαν ότι χωρίς απόφασι Συνόδου επανήλθε και ότι έχει ένα χέρι ιερέως νεκρού ταριχευμένο του ᾿Αρσενίου και μ᾿ αυτό κάμει μαγείες.

Ο βασιλεύς διέταξε εις την Τύρο Σύνοδον («ο ᾿Αρσένιος ήτο αναγνώστης καί εκρύπτετο διά τινα αισχρουργία διά να μη τιμωρηθή). ῾Ο ᾿Αρσένιος ήλθε εις ᾿Αθανάσιον και εσυμφώνησαν να εμφανισθή πρώτος ο ᾿Αθανάσιος και έπειτα ο ᾿Αρσένιος. Οι κατήγοροι εύρον πόρνη διά να συκοφαντήση τον άγιον ότι ημάρτησε μαζί της.᾿Ενώ ο ιερεύς Τιμόθεος με τον ᾿Αθανάσιον εισήρχετο εις την Σύνοδο ηρώτησε την πόρνη· «εγώ έπραξα την αμαρτία μαζί σου;» 

Εκείνη μη γνωρίζουσα τον ῞Αγιον εφώνησε προς Τιμόθεον· «Ούτος είναι ώ - αρχιερείς - ο ᾿Αθανάσιος ο αμαρτήσας μέτ᾿ εμου».

Εφανερώθη το ψεύδος!. ῞Οταν οι κατήγοροι έδειξαν την χείρα του νεκρού!.. ο άγιος τότε εφανέρωσε τον ᾿Αρσένιον δεικνύων την χείρα του λέγων· «Δύο χείρας η τρείς ζητείτε από τον ᾿Αρσένιον;» ῾Ο άγιος φεύγων την κακίαν των κατηγόρων εκρύπτετο εις ξεροπήγαδο έξι χρόνους, τον καθήραισαν και έπεισαν τον βασιλέα να εκδώση διάταγμα· όπου κρύπτεται ο ᾿Αθανάσιος να κρημνίζουν τον οίκον του. 

Εις χριστιανός έτρεφε τον άγιον εις ξεροπήγαδο, που με επιστολάς του εστήριζε την εκκλησία. Κρυφά ήλθε εις Ρώμη ζητών βοήθεια από βασιλέα. ῞Οταν οι ᾿Αρειανοί ήθελαν να ενθρονίσουν πατριάρχη τον ᾿Αρειανό Γρηγόριο, οι ορθόδοξοι ήθελαν τον ᾿Αθανάσιο, εγένετο μεγάλη αναστάτωσι και ταραχή εις την πόλι, έκαψαν τον ναό του ῾Αγ. Διονυσίου, επρόκειτο να γίνη εμφύλιος πόλεμος. ῾Ο άγιος εκρύβη και ήλθε εις Ρώμη.

Εγένετο Σύνοδος εις Σαρδική Βουλγαρίας και ήλθον 300 αρχιερείς από την Δύσι και 70 απο την ᾿Ανατολή. Οι 70 εζήτουν να έλθη ο ᾿Αθανάσιος και ο Παύλος οι άλλοι αντέλεγον. Τέλος εχωρίσθησαν, οι 70 εις την Φιλιππούπολιν Θράκης έκαμαν Σύνοδο κακόδοξον. Οι άλλοι έμειναν και αναθεμάτισαν τους αιρετικούς και εβεβαίωσαν την Αί Οικουμ. Σύνοδο. ῾Ο βασιλεύς Κώνστας έγραψε επιστολάς ότι εάν ο ᾿Αθανάσιος και Παύλος δεν επιστρέψουν εις τους θρόνους των θα κάμη πόλεμον. 

Ο Κων/νός φοβηθείς εκάλεσε τον ᾿Αθανάσιον εις Κων/πολι και εζήτησε να αφήση μία εκκλησία ᾿Αρειανών εις ᾿Αλεξάνδρεια. ῾Ο άγιος του είπε ότι δέχεται μόνο αν αφήση και εις Κων/πολι μία εκκλησία διά ορθοδόξους. Ούτω εσυμφώνησαν. ῾Ο ᾿Αθανσιος επέ-στρεψε εις τον θρόνον του, τρίτη φορά! Οι ᾿Αρειανοί προσήλθον εις τον βασιλέα Κωνστάντιο ζητούντες να χειροτονηθή αντί του ῾Αγ.᾿Αθανασίου, πατριάρχης κάποιος Γεώργιος έχων φιλίας μέ τινας αξιωματούχους. 

Ο Γεώργιος ανήλθε εις τον θρόνον εξωρίσθη ο᾿Αθανάσιος, εχειροτονούσε ᾿Αρειανούς διά κληρικούς, μοναχούς και μοναχάς μη δεχομένους τα του ᾿Αρείου επόμπευε εις την πόλιν. Πολλοί ορθόδοξοι απέθαναν από δαρμό, 30 επισκόπους ορθοδόξους εξώρισε. ῾Ο ᾿Αθανάσιος εκρύπτετο εις την οικίαν της αγ, Συγκλητικής 6 έτη. Οι ορθόδοξοι Πατριάρχης Λιβέριος Ρώμης, Μελέτιος ᾿Αντιοχείας, Παύλος Κων/πόλεως εξεδιώχθησαν και έλαβον τους θρόνους οι ᾿Αρειανοί.

Ο Κωνστάντιος εις Καππαδοκία κακώς απέθανε. Τον ᾿Αρειανό πατριάρχη ᾿Αλεξανρείας (τόν Γεώργιον) οι ειδωλολάτρες τον εβασάνισαν και τέλος έκαυσαν εις πυρά. ῾Ο βασιλεύς ᾿Ιουλιανός επανέφερε τον ᾿Αθανάσιο εις θρόνο του, μέτ᾿ ολίγο ήρχισε φανερά τον διωγμό των χριστιανών. Εις Κων/πολι έστησε το άγαλμα της θεάς «Τύχης» να το προσκυνούν. 

Ερώτησε μάγους και μαντεία και του είπαν να φονεύση τον ᾿Αθανάσιο, έστειλε 200 στρατιώτας ο άγιος διέφυγε μέσω αυτών και ελθών εις Νείλο ήρχετο εις Θηβαϊδα τον κατεδίωξαν!... «ο άγιος είπε και έστρεψε το πλοίο αντίθετα, όταν πλησίασαν οι διώκτες τους είπε· «τρέξατε να φθάσετε τον ᾿Αθανάσιο, έμπροσθέν σας υπάρχει». ᾿Επί 20 μήνας εκρύβη εις τινα οικίαν εις ᾿Αλεξάνδρεια. ῞Οταν εβασίλευσε ο Ουάλης διέταξε να φονευθή ο ᾿Αθαενάσιος. 

4 μήνας εκρύπτετο εις κοιμητήριον ώς ότου απέθανε ο άρχων πόλεως Τατιανός που εζήτει να τον φονεύση. Διά να μη γίνη εμφύλιος πόλεμος εις ᾿Αλεξάνδρεια ο Ουάλης υπεχώρησε και άφησε τον άγιο εις τον θρόνο. Το 373 ανεπαύθη ο άγιος εις ηλικία 70 ετών. 46 έτη επατριάρχευσε διωκόμενος!