Άγιοι Ευστράτιος, Αυξέντιος, Ευγένιος, Μαρδάριος και Ορέστης

Επί βασιλείας Διακλητιανού-Μαξιμιανού (284-305) εμαρτύρησαν οι άγιοι το 296 μ.Χ. Ο Ευστράτιος ήτο από την ᾿Αράβρακα Καππαδοκίας, ήτο Δούξ (εδιώριζε τούς γραμματείς) άφησε την ζώνη εις την εκκλησία ᾿Αραβράκων συλλογιζόμενος εάν ο ιερεύς Αυξέντιος την λάβη εις χείρας του τότε θα ομολογήση. 

Ο Αυξέντιος έλαβε την ζώνη, ο Ευστράτιος ενώπιον του τυράννου Λυσίου ομολογεί, καίεται, τρίβεται τας πλευράς με τρίμματα τούβλων, θεία δυνάμει έγινε υγιής, ο Ευγένιος επίστευσε, ομολογεί με υποδήματα σηδερένια με καρφιά τον αναγκάζουν να τρέχη. ῾Ο Μαρδάριος, επαινεί την υπομονή του Ευστρατίου. ῾Η γυναίκα του Μαρδαρίου τον παρακινούσε εις μαρτύριον. ῾Ο Αυξέντιος απεκεφαλίσθη, ο Μαρδάριος τρυπηθείς τους αστραγάλους κρεμάται κατακέφαλα, τρυπάται με οξείας σούβλας, καιόμενος παραδίδει το πνεύμα του.

Κόπτουν την γλώσσα του Ευγενίου και συντρίβοντας με ῥαβδία τα πόδια του, παραδίδει την ψυχή του. ῾Ο ᾿Ορέστης έγινε γνωστός από τον χρυσούν Σταυρόν που φορούσε, ομολογεί εις τον ηγενόνα ᾿Αγρικόλαν. ῾Ο Ευστράτιος ευρισκόμενος φυλακή εκοινώνησε ῾Αγια Μυστήρια από τον επίσκοπο Σεβαστείας. ῞Αγ.Βλάσιον (+11 Φέβρ.).

῞Οταν ήκουσε την απόφασι ότι θα τον καύσουν είπε μεγαλοφώνως την ευχήν· «Μεγαλύνων μεγαλύνω Σε Κύριε ότι επείδες επί την ταπείνωσί μου κλπ» (ιδέ εις Μεσονυκτικό του Σαββάτου) και εισήλθε εις την φλεγομένην κάμινον και ετελειώθη. ῾Ο ᾿Ορέστης απλωθείς εις σιδερένιο καιόμενο κρεββάτι ετελειώθη. 

Διηγείται ο Μαλαξός Νικόλαος εκ Ναυπλίου ότι εις το μετόχι (τής Νέας Μονής εις την Χίον) των αγίων τούτων, ένα χειμώνα λόγω χιονιού δεν ήλθαν παρά λίγοι πιστοί εις τον εσπερινό. Το πρωϊ μόνος του ο ιερεύς, άρχισε τον όρθρον εφάνησαν πέντε άνθρωποι που ομοίαζαν με τους αγίους, οι δύο εις τον δεξιό χορό οι άλλοι δύο αριστερά και ο άγιος ᾿Ορέστης κανοναρχούσε. ᾿Εψαλλον μελωδικώτατα, ο ιερεύς εθαύμαζε και εδόξαζε τον Θεόν.

῞Οταν έκαμε ανάγνωσι συναξαρίου ο ᾿Ορέστης διαβάζοντας ότι ο ᾿Αγρικόλας διέταξε να απλωθή σιδηρά κλίνη και ο ᾿Ορέστης εδειλίασε, αντί εδειλίασε, διόρθωσε και εδιάβασε εμειδίασε. ῾Ο άγιος Ευστράτιος του είπε· «Διατί αλλάζεις το ῥήμα και δεν λέγεις το γεγραμμένο;» ῾Ο ᾿Ορέστης αναγνώσας πάλι είπε τό «εμειδίασε» τρόπον τινά εντρεπόμενος. 

Τότε ο Ευστράτιος με δυνατή φωνή λέγει· «᾿Ανάγνωσον το γεγραμμένον διότι δεν εμειδίασες αλλά εδειλίασας». Και τότε οι άγιοι έγιναν άφαντοι, ο ιερεύς εξεπλήττετο επί ώραν διά την εμφάνισιν των αγίων, ήλθον μερικοί χριστιανοί και ετελέσθη η θεία λειτουργία. Δόξα των θαυμάτων Σου Κύριε!!